Dziennik Ekonomiczny: Niezły start ostatniego kwartału

Pobierz raport

DZIŚ W CENTRUM UWAGI:

• Wczoraj w oczekiwaniu na minutes Fed amerykańskie indeksy akcyjne spadały, obniżyły się także rentowności obligacji. Na krajowym rynku obserwowaliśmy umiarkowaną korektę znacznej aprecjacji PLN z ostatnich dni – EURPLN zbliżył się do 4,38, a USDPLN sięgnął 4,00. Na rynku długu sesja przebiegała spokojnie.
• Dziś poznamy kolejną porcję krajowych danych makro. W kontekście nadziei na ożywienie konsumpcji najwięcej uwagi przyciągnie sprzedaż detaliczna za październik. Można oczekiwać, że po raz pierwszy od grudnia 2022 roczna dynamika realna sprzedaży detalicznej powróciła do dodatniego poziomu (kons.: 1,4% r/r, PKOe: 0,5% r/r). Stało się tak głównie za sprawą odbudowy realnych dochodów, ale w październiku sprzyjał też korzystny efekt kalendarzowy. Wskaźniki koniunktury konsumenckiej GUS za listopad powinny pokazać dalszą poprawę, sugerującą, że odbicie sprzedaży detalicznej i konsumpcji będzie kontynuowane. Z kolei w przypadku produkcji budowlano-montażowej oczekujemy utrzymania wysokiej dynamiki (ok. 10% r/r), co wskazywałoby, że popyt inwestycyjny pozostaje solidnie rozpędzony. Głównym motorem napędowym budownictwa pozostaje inżynieria lądowa (inwestycje publiczne), ale swój dodatni wkład powinno także coraz wyraźniej zaznaczać budownictwo mieszkaniowe (ożywienie rynku mieszkaniowego, czyli inwestycje gospodarstw domowych).
• Nie można dziś także przegapić porcji danych z USA: zamówienia na dobra trwałe za październik, finalny indeks nastrojów konsumentów wg Uniwersytetu Michigan za listopad oraz tygodniowe statystyki z rynku pracy. Te ostatnie ostatnio wskazywały na znaczący (na tle poprzednich miesięcy) wzrost liczby osób wnioskujących o zasiłek i kontynuujących jego pobieranie. Kontynuacja tej tendencji wzmacniałaby wiarę, że amerykański rynek pracy słabnie i Fed nie musi już podwyższać stóp.
• W strefie euro uwagę może dziś przyciągnąć półroczny Raport o Stabilności Finansowej, który zapewne potwierdzi podwyższony poziom wrażliwości europejskiego systemu finansowego na ryzyko, podobnie jak było to w raporcie z maja. Na dalszym planie będą dane o koniunkturze konsumenckiej za listopad.

PRZEGLĄD WYDARZEŃ EKONOMICZNYCH:

• USA: Minutes z listopadowego posiedzenia Fed potwierdziły, że skłonność Rezerwy Federalnej do dalszych podwyżek stóp procentowych maleje, jednocześnie nadal to kolejne podwyżki są alternatywą dla scenariusza stabilizacji stóp na obecnym poziomie, a w dyskusjach prowadzonych przez bankierów jak na razie nie było miejsca na rozważanie łagodzenia polityki pieniężnej. Zapis dyskusji wskazuje, że członkowie Rezerwy nadal oczekują na przekonujące dowody o trwałym zwalczeniu nadmiernej presji inflacyjnej i zakładają, że polityka pieniężna będzie musiała pozostać restrykcyjna przez jakiś czas. Jednocześnie, wciąż deklarują gotowość do podwyżek stóp, jeśli napływające dane wskazywałyby na ponowny wzrost inflacji. Fed zakłada, że po okresie zaskakująco silnego wzrostu gospodarczego amerykańska gospodarka wyhamuje – w minutes znalazły się nawiązania do rosnącej liczby firm, które wskazują na negatywne oddziaływanie wysokich stóp procentowych na ich aktywność m.in. w obszarze inwestycji. Oczekujemy, że w połowie 2024, w reakcji na spadek inflacji i schłodzenie wzrostu gospodarczego, Fed rozpocznie cykl obniżek stóp procentowych. Rynkowe wyceny na przestrzeni ostatnich tygodni przesunęły się w kierunku jeszcze szybszego rozpoczęcia łagodzenia polityki pieniężnej i zakładają, że może to nastąpić już w maju.
• POL: Produkcja przemysłowa w październiku wzrosła o 1,6% r/r, zgodnie z konsensusem, wobec spadku o 3,3% r/r we wrześniu (rewizja z -3,1% r/r). To pierwszy wzrost w ujęciu rocznym od stycznia br. Dobry wynik wsparły efekty kalendarzowe (większa liczba dni roboczych). Po ich uwzględnieniu i odsezonowaniu danych poziom produkcji wciąż jest nieznacznie niższy w ujęciu r/r (-0,8%), ale ta „luka” od 3 miesięcy jest sukcesywnie ograniczana. Podtrzymujemy ocenę, że szczyt dekoniunktury w przemyśle już minął, a kolejne miesiące będą stać pod znakiem stopniowego ożywienia. Więcej w Makro Flashu: „Pierwszy od stycznia wzrost w przemyśle”.
• POL: Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w październiku 7544,98 PLN, co oznacza wzrost o 12,8% r/r vs 10,3% r/r we wrześniu. Przyspieszenie wzrostu płac było silniejsze od oczekiwań (kons.: 11,7% r/r, PKOe: 11,5% r/r). W ujęciu realnym wzrost wynagrodzeń przyspieszył do nieco ponad 6% r/r. W październiku płace nominalne rosły najsilniej w mocno zmiennym pod tym względem górnictwie, o 61,2% r/r, przy silnym wzroście wynagrodzeń w ujęciu miesięcznym, o 30,1% m/m. Popyt na pracę pozostaje stłumiony – przeciętne zatrudnienie zmniejszyło się o 0,1% r/r (pierwszy spadek od marca 2021). Więcej w Makro Flashu: „Barbórka w październiku”.
• POL: Dąbrowski (RPP), komentując wczorajsze dane z rynku pracy, zwrócił uwagę na coraz szybszy wzrost realnych wynagrodzeń, który jest wyższy niż tempo wzrostu wydajności pracy. W jego cenie rosnąca presja popytowa może znacznie spowolnić procesy dezinflacji.
• POL: Spadek PPI w październiku pogłębił się do -4,1% r/r z -2,7% r/r we wrześniu. W ujęciu miesięcznym ceny wróciły do spadków. W samym przetwórstwie ceny obniżyły się 0,6% m/m. Silny wpływ na ten wynik miał spadek o 3,5% m/m cen sprzedaży w branży naftowej, ale spadki cen były powszechne – w ujęciu m/m występowały w 18 z 22 branż, w ujęciu r/r w 17. Innymi słowy, deflacja na poziomie producentów jest w rozkwicie, co powinno pomóc w dalszym dławieniu wzrostu cen na poziomie konsumentów.
• POL: Rząd przyjął projekt ustawy przedłużający funkcjonowanie energetycznych mechanizmów osłonowych (prąd, gaz, ciepło) na 2024. Dalsze prace nad projektem toczyć się będą w parlamencie.
• POL: Komisja Europejska wydała pozytywną opinię nt. zmodyfikowanego KPO dla Polski, tzn. odnośnie do dodatkowych pożyczek w wysokości 23 mld EUR, o które Polska wystąpiła 31 marca, oraz 2,76 mld EUR dotacji w ramach programu transformacji energetycznej REPowerEU, zaprogramowanych w zmienionym KPO z 31 sierpnia. Według Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Polska niebawem otrzyma 20% ww. środków, czyli ponad 5 mld EUR. Wypłata tych zaliczek nie zależy od spełnienia przez Polskę kamieni milowych. Po uwzględnieniu dodatkowych środków budżet polskiego KPO wynosi 59,82 mld EUR (261,4 mld PLN), z czego 25,3 mld EUR to dotacje, a 34,5 mld EUR to preferencyjne pożyczki.
• POL: Janczyk (RPP) stwierdził, że istnieje znacząca przestrzeń do obniżek stóp procentowych zarówno w 2024, jak i w kolejnych latach. Uzasadnił to dominującym w okresie przedpandemicznym podejściem, kiedy niższe od inflacji stopy procentowe pozwalały utrzymać wysokie tempo wzrostu PKB. Zdaniem członka RPP inflacja bardzo szybko zbiega do celu, a ewentualna minimalna korekta procesów dezinflacyjnych nie byłaby powodem do podwyżki stóp. Zdecydowane obniżki stóp we wrześniu i październiku wynikały z konieczności utwierdzenia konsumentów w przekonaniu o trwałym trendzie spadkowym inflacji. W.Janczyk podkreślił wysoką niepewność związaną z kształtowaniem się nowego rządu i przyszłą polityką gospodarczą. Wskazał przy tym na wysokie koszty obietnic wyborczych Trzeciej Drogi, KO i Nowej Lewicy. Ich realizacja, zdaniem członka RPP, może skutkować silnym poluzowaniem polityki fiskalnej.
• EUR: Prezes EBC Ch.Lagarde powtórzyła, że nadal jest zbyt wcześnie by EBC ogłosił zwycięstwo w walce z inflacją i tym samym formalnie zakończył cykl podwyżek stóp procentowych. Zwróciła uwagę, że proces dezinflacji wynika z dwóch elementów – wygasania skutków wcześniejszego szoku inflacyjnego oraz z zacieśnienia polityki pieniężnej. Pierwszy z czynników wygasa (coraz niższa baza), co m.in. doprowadzi do ponownego nieznacznego wzrostu europejskiej inflacji w najbliższych miesiącach. Co do drugiego, czyli polityki pieniężnej, wg Ch.Lagarde, nadal istnieje niepewność, czy jest wystarczająco silny. Prezes EBC zapowiedziała, że bank będzie z uwagą analizował zmiany na europejskim rynku pracy, w tym głównie w zakresie presji płacowej. Jednocześnie oceniła, że jak na razie obserwowany silny wzrost płac stanowi dostosowanie do wcześniejszego szoku inflacyjnego, a nie jest odzwierciedleniem trwale podwyższonych oczekiwań inflacyjnych. Przejściowego ponownego wzrostu inflacji w strefie euro oczekuje także I.Schnabel (EBC). W jej ocenie powrót inflacji do celu zajmie jeszcze dwa lata. Prezes Banku Litwy G.Simkus stwierdził, że należy „zamknąć w butelce dżina obniżek stóp procentowych”, ponieważ jego zdaniem rozpoczęcie obniżek w ciągu najbliższych miesięcy byłoby zbyt optymistyczne. Równocześnie G.Simkus stwierdził, że nie ma podstaw do dyskusji o konieczności podwyżki stóp na posiedzeniu EBC w grudniu. W nieco bardziej gołębim tonie wypowiedział się M.Centeno (Bank Portugalii), który zwrócił uwagę, że inflacja obniża się szybciej niż oczekiwano i z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że nominalne stopy procentowe osiągnęły już swój szczyt.
• EUR: Według ekonomistów EBC szok inflacyjny z lat 2021-2022 miał znaczący, ale nierównomierny, wpływ na dobrobyt gospodarstw domowych w wybranych gospodarkach strefy euro. Z badania wynika, że (1) spadek realnych dochodów w latach 2021-2022 był większy niż w przypadku typowej recesji, ale niejednorodny (np. sięgnął 3% we Francji, a 8% we Włoszech); (2) dobrobyt osób starszych spadał najsilniej, a największy odsetek „zyskujących na inflacji” występował wśród młodych; (3) zróżnicowanie zmian dobrobytu między gospodarstwami wynikało głównie z różnic w posiadanych nominalnych aktywach. W analizie uwzględniono zarówno wpływ inflacji na dochody (z pracy oraz z innych źródeł), jak i jej oddziaływanie na wycenę posiadanych aktywów (nieruchomości, udziałów i papierów wartościowych).
• GER: Ministerstwo Finansów zamroziło praktycznie wszystkie zezwolenia na nowe wydatki w 2023 – wynika wg Bloomberga z listu wysłanego z MF do innych ministerstw. Honorowane mają być już istniejące zobowiązania, a nowe wydatki odblokowywane tylko w szczególnych przypadkach. Jeśli okaże się, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego ma zastosowanie nie tylko do funduszu transformacji energetycznej (60 mld EUR), ale również do innych funduszy (łącznie 870 mld EUR), to wg informatorów Bloomberga może być konieczne uwzględnienie z mocą wsteczną co najmniej dodatkowych 30 mld EUR potrzeb pożyczkowych w 2023.
• USA: Sprzedaż domów na rynku wtórnym w październiku wyniosła 3,79 mln (po zannualizowaniu), poniżej oczekiwań (3,90 mln). W ujęciu miesięcznym spadek wyniósł 4,1%, a rocznym 14,6% (saar). Przyczyną słabszego wyniku były głównie problemy podażowe (niska dostępność mieszkań) i najwyższe od ponad 20 lat oprocentowanie hipotek. Medianowa cena mieszkania wyniosła 391,8 tys. USD (wzrost o 3,4% r/r).
• HUN: MNB zgodnie z oczekiwaniami kontynuuje cykl obniżek stóp procentowych – wczoraj obniżył stopy o 75pb, w tym stopę bazową do 11,50% z 12,25%. Na posiedzeniu dyskutowano o obniżkach o 50, 75 lub 100pb, ale ostatecznie jednogłośnie opowiedziano się za ruchem o 75pb. Bank oczekuje, że inflacja będzie kontynuowała spadek z 9,9% r/r w październiku do ok. 7% r/r w grudniu, w 2024 znajdzie się w przedziale 4,0-6,0% r/r, a w 2025 obniży się do 2,5-3,5% r/r. Bank dostrzega przy tym istotną poprawę równowagi zewnętrznej (spadek deficytu obrotów bieżących poniżej 1% PKB jeszcze w 2023). Zgodnie z wcześniejszą wypowiedzią wiceprezesa MNB, B.Virága, możliwa jest kontynuacja cyklu obniżek w ruchach po 75pb do lutego 2024.