Dziennik Ekonomiczny: Celne strachy na lachy?

Pobierz raport

DZIŚ W CENTRUM UWAGI:

• Akcje na amerykańskich giełdach przestały tracić na wartości po decyzji D.Trumpa o opóźnieniu podwyższenia ceł wobec kilku ważnych partnerów handlowych. Sygnał ten potwierdził, że Prezydent pozostaje otwarty na dalsze negocjacje. Dolar umocnił się. Decyzja o wstrzymaniu ceł pozytywnie wpłynęła także na europejskie akcje, w tym na indeks WIG, który wzrósł. Ceny miedzi gwałtownie wzrosły po zapowiedzi D.Trumpa o nałożeniu 50% cła na import tego metalu do USA. Złoty lekko się umocnił wobec EUR – do poziomu 4,25 – natomiast względem USD lekko się osłabił. Rentowności długoterminowych obligacji wzrosły, zarówno w Europie, jak i w USA oraz w Polsce.
• Dziś uwaga całego świata skupi się na Waszyngtonie, gdzie administracja D.Trumpa planuje wysłać kolejne listy z „groźbami” celnymi – głównie może to być: UE, Indie, Turcja oraz kilkanaście średnich gospodarek Afryki i Ameryki Łacińskiej. Dla państw o symbolicznych obrotach administracja skłania się do jednego zbiorczego obwieszczenia w Federal Register. Dla nas kluczowe są groźby podwyższenia ceł na towary z UE – stawki mogą sięgnąć nawet 50%. Choć pierwotnie miały wejść w życie dziś, termin został przesunięty na 1 sierpnia, by dać więcej czasu na negocjacje. Dlatego najprawdopodobniej dziś UE nie otrzyma jeszcze pisma – strony prowadzą rozmowy i zamiast „tariff letter”, do Komisji trafi raczej notatka o postępie w negocjacjach. W naszym ostatnim Kwartalniku pokazaliśmy, że na wojnie celnej najbardziej stracą państwa Europy Zachodniej. Polska i inne kraje EŚW odczują jej skutki pośrednio. Kluczowe będą komunikaty Białego Domu i KE – te, które pojawią się dziś oraz do końca lipca. To one zdecydują, czy przed nami pełnoskalowa wojna celna, czy jedynie kolejna odsłona negocjacyjnego poker-face’uTrumpa lub żartobliwego określenia TACO (Trump Always Chickens Out).
• Wieczorem opublikowane zostaną minutes z czerwcowego posiedzenia Fed. W protokole będziemy się doszukiwać informacji, kiedy i pod jakimi warunkami wg członków FOMC mogą nastąpić obniżki stóp w USA.

PRZEGLĄD WYDARZEŃ EKONOMICZNYCH:

• GER: Wymiana handlowa w maju rozczarowała. Eksport spadł o 1,4% m/m (sa), kontynuując zniżkę z kwietnia. Import obniżył się jeszcze mocniej – o 3,8% m/m wobec 2,2% m/m miesiąc wcześniej. W ujęciu r/r eksport wzrósł o 0,4%, a import o 4,2%. W efekcie bilans handlowy liczony jako % PKB w ujęciu płynnego roku spadł do 5,0%, z 5,1% miesiąc wcześniej i 5,9% w lokalnym maksimum z 2h24. Pogorszenie eksportu widoczne jest od 2q23, ale od początku tego roku wyraźnie odbiega on od długoterminowej średniej (w relacji do PKB). Główną przyczyną wydają się być amerykańskie cła – eksport do USA spadł o 7,7% m/m i aż 13,8% r/r, osiągając najniższy poziom od marca 2022. Jednak to nie tylko słabszy eksport ciąży na bilansie. Główna zmiana to zatrzymanie spadku importu jako % PKB – efekt odbicia popytu wewnętrznego w Niemczech. Potwierdza to m.in. wzrost importu z Polski do Niemiec o 9,2% r/r., co może być także sygnałem trendów nearshoringowych. Hipotezę tę wspiera fakt, że od kilku miesięcy Niemcy więcej eksportują do Polski, niż do Chin. Żeby jednak potwierdzić tę tezę musimy poczekać na więcej danych.
• ROM: NBR utrzymał stopę bazową na poziomie 6,50%. Decyzja wynika przede wszystkim z wzrostu inflacji w maju do 5,45% r/r oraz zatrzymania spadku inflacji bazowej CORE2 (wzrost do 5,4% r/r). Za wyższą inflacją stały ceny żywności, osłabienie waluty oraz presja płacowa (koszty pracy wzrosły o ponad 20%). W nadchodzących miesiącach inflacja jeszcze wzrośnie z powodu zniesienia limitów cen energii elektrycznej oraz podwyżki VAT i akcyzy od 1 sierpnia, jednak długoterminowe efekty pakietu fiskalnego powinny działać dezinflacyjnie poprzez ograniczenie popytu i poprawę salda bieżącego. NBR dostrzega istotne ryzyka zewnętrzne dla gospodarki, związane z polityką handlową USA, wojną w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie oraz niepewnym otoczeniem gospodarczym w Europie. Dalsze decyzje mają zależeć od tempa obniżania deficytu budżetowego, absorpcji funduszy UE oraz kroków podejmowanych przez Fed i EBC.
• HUN: Inflacja CPI w czerwcu wzrosła do 4,6% r/r z 4,4% r/r w maju, zgodnie z prognozami. Wzrost był napędzany głównie przez ceny żywności (6,2% r/r), zwłaszcza produktów nieprzetworzonych, na które nie obowiązują limity marż. Inflacja bazowa spadła do 4,4% r/r z 4,8% r/r poprzednio, co potwierdza postępujący trend dezinflacyjny. W usługach odnotowano spadki cen transportu i usług finansowych, natomiast wyraźnie wzrosły ceny ubezpieczeń mieszkań – aż o 4,3% m/m. Dane wspierają obecne stanowisko MNB w sprawie wstrzymania obniżek stóp procentowych i jednocześnie pokazują ograniczoną skuteczność rządowych działań na rzecz redukcji presji cenowej.
• CHN: Ceny konsumenckie (CPI) w czerwcu nieoczekiwanie wzrosły o 0,1% r/r, przerywając czteromiesięczny spadek. Wzrost wynikał głównie z subsydiów na zakup środków trwałych oraz drożejących biżuterii, AGD i paliw. Z kolei ceny producentów (PPI) spadły w czerwcu o 3,6% r/r  – najmocniej od lipca 2023 – pogłębiając trwającą już 33. miesiąc deflację. Spadki były silniejsze niż się spodziewano i szczególnie dotknęły branże eksportowe, w tym elektronikę i górnictwo węgla. Główne powody spadku to ostra konkurencja cenowa i niepewność na rynkach światowego handlu. Utrzymująca się deflacja oraz niska inflacja konsumencka zwiększają presję na wprowadzenie silniejszej stymulacji fiskalnej i monetarnej.
• UE: Rada UE uruchomiła klauzulę wyjścia ws. obronności dla 15 krajów, w tym Polski, co umożliwia wyłączenie wydatków obronnych z limitów deficytu i długu publicznego określonych w unijnych regułach fiskalnych. Klauzula pozwoli uniknąć procedury nadmiernego deficytu, jeśli przekroczenie limitów będzie wynikać z nakładów na obronność. W przypadku krajów już objętych procedurą – jak Polska – wyjątek ten będzie uwzględniany przy ocenie postępów w redukcji deficytu. Mechanizm to element szerszego planu dozbrajania UE na lata 2025–2029, umożliwiającego dodatkowe wydatki na poziomie 1,5% PKB względem 2021.
• EZ: Państwa UE zagłosowały za przystąpieniem Bułgarii do strefy euro 1 stycznia 2026, co finalizuje proces prawny akcesji tego kraju do obszaru wspólnej waluty.
• CZE: Stopa bezrobocia rejestrowanego w czerwcu utrzymała się na poziomie 4,2%, zgodnie z przewidywaniami. W ujęciu rocznym oznacza to wzrost o 0,6 pp, ale od grudnia wskaźnik pozostaje stabilny. Stosunek wolnych miejsc pracy do liczby bezrobotnych zarejestrowanych w ostatnich 6 miesiącach wzrósł z 0,49 w styczniu do 0,68 w czerwcu. To sygnał, że mimo wyższej stopy bezrobocia rynek pracy pozostaje napięty. Prognozy wskazują, że stopa bezrobocia nie powinna dalej istotnie rosnąć, głównie dzięki utrzymującemu się popytowi na pracowników.
• POL: P.Hennig-Kloska (MKiŚ) oceniła, że to jeszcze nie czas na likwidację taryf dla gospodarstw domowych. Wskazała, że przed takim krokiem konieczne jest m.in. wypłaszczenie dobowego profilu cen energii – co będzie możliwe dzięki większemu wykorzystaniu energii słonecznej i rozbudowie magazynów energii. Odniosła się w ten sposób do rekomendacji PSE zatwierdzonych przez rządowy komitet ekonomiczny, które zakładają m.in. stopniowe wycofywanie taryf, wdrożenie dynamicznych rozliczeń oraz wzmocnienie nadzoru nad OSD poprzez „złotą akcję” pełnomocnika rządu ds. infrastruktury energetycznej.
• POL: Na koniec czerwca stopień sfinansowania potrzeb pożyczkowych brutto budżetu 2025 wynosi ok. 77%.
• USA/JPN: USA i Japonia uzgodniły kontynuację rozmów ws. ceł. Japonia podtrzymuje dążenie do osiągnięcia wzajemnie korzystnego porozumienia z USA. Wznowienie dialogu wskazuje na wolę uniknięcia eskalacji napięć handlowych, choć brak konkretów sugeruje, że do przełomu wciąż daleko.