Dziennik Ekonomiczny: USA tracą AAA

Pobierz raport

W TYM TYGODNIU W CENTRUM UWAGI:

• Piątkowe rozczarowujące dane o nastrojach amerykańskich konsumentów schłodziły optymizm inwestorów, który był napędzany deeskalacją wojny handlowej. Indeks S&P poruszał się w trendzie bocznym, a rentowność 10-letnich Treasuries podlegała niewielkiej zmienności. Ogłoszona po sesji decyzja Moody’s o obniżeniu ratingu USA wywołała wzrost rentowności i spadki kontraktów na amerykańskie indeksy. Dolar, który w trakcie dnia nieznacznie umocnił się do euro, oddał około połowy tych zysków. Złoty w piątek tracił względem głównych walut – kurs USDPLN wzrósł do 3,82, a EURPLN do 4,27. Rentowność 10-letnich krajowych obligacji wzrosła w okolice 5,45. W niedzielę i dziś rano, w związku z lepszym od oczekiwań wynikiem wyborczym K.Nawrockiego i kandydatów skrajnej prawicy, złoty osłabił się – o ponad 3 grosze względem euro, do powyżej 4,28. Rumuński lej pozostawał w niedzielę stabilny (pomijając krótkotrwały epizod umocnienia) mimo zwycięstwa centrowego N.Dana i porażki skrajnie prawicowego G.Simiona w II turze wyborów prezydenckich.
• W tym tygodniu globalna uwaga skoncentruje się na wstępnych wynikach koniunktury wg PMI za maj. Zarówno w strefie euro, jak i w Niemczech oczekuje się wzrostu indeksów w przemyśle i usługach. W przypadku przemysłu wskaźniki pozostaną poniżej poziomu 50pkt. sygnalizując jedynie wolniejsze niż w kwietniu tempo spadku aktywności. Dane mogą być jeszcze pod wpływem „szumu” związanego z wydarzeniami w zakresie globalnej polityki handlowej – budowanie zapasów w USA mogło pobudzać subindeksy aktywności i zamówień eksportowych w Europie. Po stronie usług konsensus spodziewa się przyspieszenia wzrostu aktywności w strefie euro oraz powrotu do wzrostu niemieckiego sektora usługowego, po kwietniowej zadyszce.
• Lokalnie na pierwszy plan wysuną się krajowe dane za kwiecień. W środę opublikowane zostaną dane z rynku pracy i produkcja przemysłowa, a  w  czwartek produkcja budowlana. W piątek poznamy podaż pieniądza M3.
• Zakładamy, że na rynku pracy w kwietniu utrzymywały się dotychczasowe tendencje – dynamika wynagrodzeń pozostała na poziomie zbliżonym do 8% r/r (kons. i PKOe: 8,1% r/r) a zatrudnienie w przedsiębiorstwach wciąż było o 0,9% niższe niż przed rokiem (kons. i PKOe: -0,9% r/r). Produkcja przemysłowa i budowlana w kwietniu prawdopodobnie wzrosły (sa) względem marca, ale przyspieszenie mogło nie być wystarczające by zneutralizować negatywny efekt wysokiej bazy z ub.r. Szacujemy, że dynamika produkcji w przemyśle spowolniła do 1,4% r/r (kons.: -0,4% r/r), a produkcja budowlana pozostawała na poziomie niższym niż w 2024 (PKOe: - 0,6% r/r, kons.: -0,9% r/r).
• Dziś opublikowane zostaną finalne wskaźniki inflacji ze strefy euro. Wstępne szacunki wskazywały na stabilizację inflacji HICP na poziomie 2,2% r/r i wzrost inflacji bazowej do 2,7% r/r. Ciekawsze mogą okazać się wskaźniki koniunktury konsumenckiej w maju dla strefy euro (wt.) oraz niemiecki indeks koniunktury Ifo (czw.) – w obu przypadkach oczekiwana jest poprawa sentymentu.
• W tym tygodniu zaplanowane są też wystąpienia przedstawicieli Fed – już dziś wypowiadać się będą: L.Logan, R.Bostic, J.Williams, P.Jefferson – oraz EBC (pod koniec tygodnia zapowiedziane są wystąpienia m.in. I.Schnabel, P.Lane’a, L.deGuindos).

PRZEGLĄD WYDARZEŃ EKONOMICZNYCH:

• POL: W I turze wyborów prezydenckich wygrał (wg wyników cząstkowych po przeliczeniu głosów z 99,7% komisji) R.Trzaskowski (PO) uzyskując 31,3% głosów, tuż przed K.Nawrockim (niezależny, popierany przez PiS), który zdobył 29,6% głosów. Trzecie i czwarte miejsce zajęli kandydaci skrajnej prawicy – S.Mentzen z Konfederacji (14,8%) i G.Braun z Konfederacji Korony Polskiej (6,4%). Dalsze miejsca zajęli Sz.Hołownia z Trzeciej Drogi (5,0%), A.Zandberg z Razem (4,8%) i M.Biejat popierana przez Nową Lewicę (4,2%). K.Nawrocki oraz kandydaci skrajnej prawicy S.Mentzen i G.Braun osiągnęli lepsze wyniki niż wskazywały sondaże przedwyborcze, a Sz.Hołownia i M.Biejat niższe. Poparcie dla kandydatów partii wchodzących w skład koalicji rządzącej wyniosło 40,2%. Frekwencja wyniosła 66,8%, tym samym była najwyższa w historii I tury wyborów prezydenckich w Polsce i niższa niż w wyborach parlamentarnych w 2023 (74,3%). Do wyłonienia zwycięzcy wyborów niezbędna będzie II tura, która odbędzie się 1 czerwca, a wezmą w niej udział R.Trzaskowski i K.Nawrocki. Oficjalne i pełne wyniki wyborów powinniśmy poznać „raczej już dziś” – wskazywał na to przewodniczący PKW S.Marciniak.
• ROM: Centrowy i niezależny N.Dan wygrał II turę wyborów i uzyskał 53,6% głosów oraz pokonał skrajnie prawicowego G.Simiona (46,4%) z partii AUR o ponad 800 tys. głosów na 11,5 mln głosujących ogółem. Wynik był mniej więcej zgodny z exit pollem (nie uwzględniał głosów z zagranicy stanowiących ok. 14%). W kraju zdecydowanym zwycięzcą był N.Dan (55,2%). Za zagranicą zwyciężył G.Simion (55,8%, 912 tys. głosów), choć był to słabszy wynik niż w I turze, w której G.Simion uzyskał 60,8% poparcia z zagranicy i 587 tys. głosów. Frekwencja wyniosła 64,7% i była najwyższa od wyborów prezydenckich w 1996. Wynik wyborów musi zostać jeszcze ostatecznie zatwierdzony przez rumuński Sąd Konstytucyjny. G.Simion początkowo twierdził, że to on wygrał wybory, co generowało ryzyko niestabilności politycznej, ale w opublikowanym w nocy nagraniu podziękował swoim wyborcom i pogratulował zwycięstwa kontrkandydatowi. Przed N.Danem stoi teraz zadanie opanowania kryzysu politycznego, wsparcie w utworzeniu nowego rządu oraz łagodzenie narastających niestabilności gospodarczych. Więcej pisaliśmy na ten temat w Makro Focusie: „Transylwania Express”.
• POR: W wyborach parlamentarnych wygrała rządząca centroprawica AD, premiera L.Montenegro (prawie 33%), ale nie udało jej się uzyskać samodzielnej większości. Drugie miejsce uzyskali Socjaliści, którzy tylko marginalnie wyprzedzili skrajną prawicę Chega (obie partie ok. 23%). Wynik partii Chega był wyższy od oczekiwań i oznacza załamanie duopolu – przez poprzednie pół wieku AD i Socjaliści dominowali na portugalskiej scenie politycznej.  
• USA-UE: Według doniesień FT USA i UE miały przełamać impas w rozmowach na temat ceł i rozpocząć poważne negocjacje, których celem jest niedopuszczenie do wejścia w życie taryf wzajemnych (odroczono je do 9 lipca).
• USA: Agencja ratingowa Moody’s obniżyła rating USA do poziomu AA1 z najwyższej możliwej oceny AAA. W ocenie podkreślono, że amerykańska gospodarka zachowała wyjątkową siłę kredytową, a dolar pozostaje globalną walutą rezerwową, ale jednocześnie silnie pogorszyła się kondycja i perspektywy dla finansów publicznych, odzwierciedlając m.in. impas w tym zakresie na scenie politycznej. Agencja szacuje, że do 2035 dług publiczny USA wzrośnie do 134% PKB wobec 98% w 2024, odzwierciedlając pogłębiające się deficyty, które wg Moody’s będą narastać z 6,4% PKB w 2024 do ok. 9% PKB w 2035. Ich źródłem będzie m.in. rosnący koszt obsługi zadłużenia i wzrost nakładów na świadczenia w połączeniu z niską dynamiką dochodów. Decyzja Moody’s nie jest zaskoczeniem. Wcześniej najwyższej oceny ratingowej pozbawiły USA agencje Fitch (2023) i S&P (2011), a sam Moody’s w listopadzie 2023 obniżył perspektywę ratingową USA do negatywnej. Moody’s obniżył rating USA po raz pierwszy od 1917. Obecnie perspektywa nowego ratingu jest stabilna. W reakcji na decyzję Moody’s wzrosły rentowności amerykańskich obligacji, a w pewnym zakresie wzrost premii za ryzyko oczekiwanej wobec amerykańskich aktywów może mieć charakter trwały. Biały Dom ocenił decyzję jako motywowaną politycznie.
• EUR: M.Kazaks (EBC, Bank Łotwy) stwierdził, że cykl obniżek stóp procentowych w strefie euro zbliża się do końca – pod warunkiem, że inflacja w tym roku powróci do celu 2%. Bankier dopuszcza jeszcze kilka obniżek, ale zaznacza, że w obliczu niepewności związanej z globalną polityką handlową EBC powinien działać ostrożnie. Jego zdaniem jesteśmy już relatywnie blisko docelowego poziomu stóp. M.Kazaks ocenił, że rynkowe oczekiwania dalszych obniżek są uzasadnione. W gołębim tonie wypowiedział się także zazwyczaj jastrzębi W.Wunsch (Bank Belgii). Ocenił, że EBC musi być gotowy by obniżyć stopy procentowe nieznacznie poniżej 2%, bo globalne wojny handlowe będą obniżać inflację, dezinflacyjnie działa też umocnienie euro. Jego zdaniem, w obliczu zagrożeń dla gospodarki, polityka pieniężna powinna być nieznacznie ekspansywna. F.Villeroy de Galhau (EBC, Bank Francji) podkreślił natomiast, że obecnie nie ma mowy o wojnie walutowej – nie widać presji ze strony USA na inne kraje, by sztucznie wzmacniały swoje waluty. Zmiany kursów wynikają, według niego, z korekt prognoz gospodarczych, a nie z celowych działań państw.
• USA-UKR-ROS: D.Trump powiedział w wywiadzie, że jeśli po rozmowach z W.Putinem nie dojdzie do porozumienia na linii Ukraina-Rosja, może nałożyć na Kreml dodatkowe sankcje. W sobotę zapowiedziano, że dziś ma dojść do rozmowy telefonicznej D.Trumpa najpierw z W.Putinem, następnie z W.Zełeńskim, a później z W.Zełeńskim i liderami różnych państw NATO.
• POL: Inflacja bazowa po wyłączeniu cen żywności i energii w kwietniu obniżyła się do 3,4% r/r z 3,6% r/r w marcu. Tym samym inflacja bazowa znalazła się w przedziale dopuszczalnych odchyleń od celu inflacyjnego po raz pierwszy od czerwca 2021. W ujęciu miesięcznym wzrost cen w kategoriach bazowych przyspieszył do 0,6% (z 0,4% m/m w marcu), jednak był wolniejszy niż przed rokiem. Bieżące momentum inflacji (sa po zannualizowaniu) wskazuje na wzrost cen w pobliżu 3%. Oczekujemy, że w najbliższych miesiącach inflacja bazowa będzie oscylować w okolicy 3,5% r/r i nieznacznie obniży się w 2h25, a jej powrót do 2,5%-owego celu inflacyjnego przewidujemy w połowie 2026.
• USA: Maj przyniósł dalsze pogorszenie nastrojów konsumentów i piąty z  rzędu spadek indeksu Uniwersytetu Michigan. Obniżył się on do 50,8 pkt. z 52,2pkt. i jest o blisko 30% niższy niż na początku roku. Był to też drugi, najniższy wynik w historii badania. Słabszy sentyment dotyczył zarówno ocen sytuacji bieżącej (spadek do 57,6 pkt. z 59,8 pkt.), jak i oczekiwań na przyszłość (spadek do 46,5 pkt. z 47,3 pkt.). W komentarzu do danych zwracano uwagę, że większość składowych indeksu nie zmieniła się istotnie, gwałtowny, 10-procentowy spadek dotyczył jednak bieżących ocen finansów osobistych. W tym kontekście warto wspomnieć, że blisko 75% respondentów badania ankietowego „spontanicznie” wskazywało na cła w swoich odpowiedziach (wywiady były przeprowadzone przed ogłoszeniem tymczasowego zawieszenie ceł na Chiny). Sentyment pogorszył się (spadek o 7%) także wśród zwolenników Partii Republikańskiej.
• USA: Prezydent D.Trump powiedział, że stawki celne dla partnerów handlowych USA zostaną ustalone w ciągu 2-3 tygodni.
• ROM: Bank Rumunii pozostawił stopy procentowe bez zmian, w tym główną stopę na poziomie 6,50%. W komunikacie zaznaczono, że spadek inflacji CPI oraz bazowej w 1q25 był słabszy od oczekiwań. Zwrócono również uwagę na gwałtowne zmiany na rynku finansowym po pierwszej turze wyborów prezydenckich, w tym wzrost stawek na rynku międzybankowym, wzrost rentowności oraz osłabienie kursu leja. Decyzji towarzyszyła nowa projekcja, która pokazuje wyższą niż w poprzedniej rundzie ścieżkę inflacji. W kolejnych miesiącach dynamika cen będzie fluktuować i dopiero w 3q25 zacznie się obniżać. Powrót inflacji do przedziału dopuszczalnych odchyleń od celu jest przewidziany dopiero w 1q26. Źródłem dezinflacji będą – oprócz efektów bazy – spowalniający wzrost cen importu, spadek oczekiwań inflacyjnych i ujemna luka popytowa. NBR dostrzega szereg czynników ryzyka dla swojej prognozy, w tym te związane z polityką fiskalną, a także z wykorzystaniem środków unijnych, które według banku są kluczowe dla podtrzymania potencjału rozwojowego w długim terminie. Wydźwięk komunikatu sygnalizuje naszym zdaniem podwyższoną ostrożność NBR, który najpewniej pozostawi stopy procentowe bez zmian dopóki sytuacja polityczna w Rumunii nie wyklaruje się. Ze względu na słaby wzrost gospodarczy widzimy dalej przestrzeń do obniżek stóp w 2h25.
• USA: Liczba rozpoczętych budów domów w kwietniu wzrosła do 1,361 mln  (o 1,6% względem marca). Jednocześnie liczba rozpoczętych budów domów jednorodzinnych obniżyła się o 2,1%, do 927 tys. Aktywności na rynku nieruchomości – oprócz wysokiego poziomu stóp procentowych – nie sprzyjało podwyższenie ceł na wiele importowanych materiałów, w tym na stal i aluminium. Liczba wydanych pozwoleń na budowę obniżyła się o 4,7% względem marca, do 1,412 mln – głębszy spadek odnotowano w przypadku liczby pozwoleń na budowę domów jednorodzinnych, o 5,1% m/m.
• EUR: Saldo obrotów towarowych w marcu osiągnęło nadwyżkę 36,9 mldEUR – to najwyższy wynik w historii (od 2002). Jej głównym źródłem był nagły wzrost eksportu, zwłaszcza do USA, gdzie importerzy przyspieszali zamówienia w obawie przed nowymi taryfami. Nadwyżka handlowa w relacjach z USA sięgnęła 38,3 mld EUR, podczas gdy średnia z ostatnich dwóch lat wynosiła 13 mld EUR. Eksport ogółem zwiększył się o 13,6% r/r, przy wolniejszym tempie wzrostu importu, o 8,8% r/r. Największy udział w eksporcie miały produkty chemiczne, maszyny i pojazdy oraz żywność. Jednocześnie deficyt handlowy wobec Chin wyniósł 23,4 mld EUR, co pokazuje, że chińscy eksporterzy (jeszcze) nie przekierowali swojego eksportu z USA do strefy euro.
• JPN: Według wstępnych danych dynamika PKB w 1q25 wyniosła 1,7% r/r wobec 1,3% r/r w 4q24. W ujęciu kwartalnym PKB obniżył się o 0,2% (sa).
• POL: Ministra funduszy i polityki regionalnej K.Pełczyńska-Nałęcz poinformowała, że Polska zakontraktowała w ramach KPO 97 mld PLN w ramach części grantowej i pożyczkowej łącznie. Dodała, że oczekuje wpływu czwartej i piątej transzy środków w ramach KPO w tym roku.
• USA/EUR: Z raportu Międzynarodowego Instytutu Studiów Strategicznych (IISS) wynika, że Europa mogłaby funkcjonować bez wojskowego wsparcia USA, jednak wypełnienie luk w siłach obronnych powstałych po wycofaniu USA z Europy zajęłoby 25 lat i pochłonęłoby łącznie około 1 bilion USD. Kwota obejmuje zarówno jednorazowe zakupy uzbrojenia (m.in. 400 samolotów taktycznych, 20 niszczycieli oraz 24 systemy rakiet ziemia-powietrze dalekiego zasięgu), ale również ich konserwację i utrzymanie personelu.