Makro Focus: Dlaczego gospodarka rośnie, mimo że zatrudnienie spada?

Pobierz raport

• Pomimo solidnego wzrostu PKB i znacznej skali popandemicznej odbudowy gospodarki, popyt na pracę w Polsce pozostaje niski, przekładając się na redukcję zatrudnienia.
• W ostatnich latach wrażliwość zatrudnienia na czynniki popytowe, zależne od koniunktury, osłabiła się. Wzrosło znaczenie czynników podażowych, pozostających pod negatywnym wpływem trendów demograficznych.
• W tych warunkach kluczowym składnikiem wzrostu gospodarczego jest rosnąca wydajność. Polska charakteryzuje się wysoką dynamiką produktywności, choć jej poziom jest nadal niski na tle UE.
• Wzrost wydajności w ostatnich latach był w większym stopniu generowany przez wzrost TFP, tj. łącznej produktywności czynników produkcji, niż przez przyrost kapitału na przepracowaną godzinę. Poprawa TFP może wynikać m.in. z technologicznych innowacji czy usprawnień w zarządzaniu procesami produkcyjnymi.
• W warunkach niższej niż w poprzednich latach rentowności przedsiębiorstw oraz braku dostępności wykwalifikowanej siły roboczej, polskie firmy stawiają na poprawę efektywności, nawet jeśli nie wiążą się z tym dodatkowe nakłady inwestycyjne.
• Polskie społeczeństwo starzeje się, więc w długim okresie dalszy dynamiczny wzrost gospodarczy w oparciu o relatywnie tanią na tle UE siłę roboczą nie będzie możliwy. Warunkiem sine qua non wzrostu będzie mobilizacja niewykorzystanych zasobów pracy oraz poprawa wydajności gospodarki, która będzie zależeć od usprawnień technologicznych, w tym automatyzacji pracy, która niwelowałaby bariery dla wzrostu gospodarczego wynikające z negatywnych trendów demograficznych.
• Polska znajduje się na jednym z najniższych miejsc w UE pod kątem wykorzystania technologii AI i automatyzacji pracy w przedsiębiorstwach. Proces „doganiania” reszty Europy również pod tym kątem powinien mieć pozytywny wpływ na zwiększenie wydajności krajowej gospodarki.
• Dotychczasowe badania wskazują, że wpływ AI na stanowiska pracy będzie zróżnicowany, jednak brak jest na razie dowodów na negatywne oddziaływanie sztucznej inteligencji na zagregowane zatrudnienie. Dostępne prognozy wskazują, że branże dla których sztuczna inteligencja ma charakter komplementarny będą wręcz zwiększać liczbę stanowisk pracy.