Makro Focus: Czy polityka fiskalna utrudni powrót inflacji do celu?

Pobierz raport

• Według RPP głównym czynnikiem ryzyka dla trwałego sprowadzenia inflacji do celu jest ekspansywna polityka fiskalna, wskazywana jako przeciwwaga dla argumentów za obniżeniem stóp procentowych. W tym kontekście postanowiliśmy podjąć próbę oceny, jak zmiany w wydatkach publicznych i stawkach podatkowych wpływają na inflację oraz wzrost gospodarczy.
• Modelowe wyniki wskazują, że: (1) dodatkowe środki przeznaczone na modernizację wojska nie wpływają znacząco na poziom inflacji, a w długiej perspektywie mogą prowadzić do zmniejszenia presji inflacyjnej; wzrost inwestycji militarnych oddziałuje pozytywnie na wzrost gospodarczy (zwłaszcza jeśli stymuluje rozwój krajowego przemysłu); (2) wynagrodzenia w sektorze publicznym, wpływając na wzrost presji płacowej, znacząco oddziałują na inflację, a z umiarkowaną intensywnością na tempo wzrostu gospodarczego; (3) inne kategorie wydatków mają zazwyczaj ograniczony wpływ na inflację i dynamikę PKB. W konsekwencji, potencjalnym źródłem ryzyka proinflacyjnego jest obecnie wzrost wynagrodzeń w sektorze publicznym - po znacznych podwyżkach na początku 2024 można jednak zakładać, że w najbliższych latach nie będzie już takich wzrostów (potwierdza to przedstawiona przez rząd propozycja waloryzacji płac w budżetówce w 2025 o 4,1%).
• W najbliższym czasie KE uruchomi wobec Polski procedurę nadmiernego deficytu, wymuszającą konsolidację fiskalną. Ograniczenia wydatków miałyby charakter dezinflacyjny, a potencjalny wzrost stawek podatkowych, który mógłby podnieść inflację, jest mało prawdopodobny. Obydwie drogi konsolidacji prowadziłyby w średnim okresie do spowolnienia wzrostu gospodarczego.
• Z naszej analizy opartej na dostępnych obecnie informacjach o kształcie polityki fiskalnej w 2024 i 2025 wynika, że nie będzie ona stanowić istotnego zagrożenia dla poziomu inflacji. Pełniejsza ocena oddziaływania polityki fiskalnej po 2024 będzie jednak możliwa po ogłoszeniu strategii rządowej na 2025 oraz szczegółowych informacji na temat nowych wytycznych KE.