Dziennik Ekonomiczny: Szanse na wykorzystanie KPO po 2026

Pobierz raport

DZIŚ W CENTRUM UWAGI:

• Wall Street rozpoczęła tydzień na plusie, wspierana optymizmem wokół trwających negocjacji handlowych między USA a Unią Europejską. Dolar umocnił się względem wszystkich głównych walut z rynków rozwiniętych. Pozytywny nastrój królował również na europejskich parkietach – w Polsce za sprawą zapowiedzi nowych inwestycji ze strony premiera, a w krajach strefy euro dzięki rosnącym oczekiwaniom na czerwcowe obniżki stóp procentowych przez EBC. Złoty przez większość dnia pozostawał stabilny wobec EUR, utrzymując poziom 4,25, natomiast względem USD osłabił się do 3,74. Rentowności krajowych obligacji nie wykazały istotnych zmian w ciągu dnia.
• Dziś opublikowane zostaną minutes Fed, które rzucą więcej światła na nastawienie członków FOMC i warunki, jakie ich zdaniem powinny zostać spełnione, aby doszło do obniżek stóp w USA. Ostatnie wypowiedzi przedstawicieli Fed podkreślały niepewność związaną z cłami i konieczność oczekiwania na kolejne informacje z gospodarki.
• Z Niemiec napłyną dane o stopie bezrobocia w maju, która zgodnie z oczekiwaniami powinna ustabilizować się na poziomie 6,3%.
• Dziś KE ma wyrazić oficjalną zgodę na przedłużenie wydawania środków z KPO poza sierpień 2026.

PRZEGLĄD WYDARZEŃ EKONOMICZNYCH:

• EUR: Indeks nastrojów w gospodarce ESI wzrósł w maju do 94,8 pkt. z 93,6 pkt. w kwietniu, nieznacznie przewyższając oczekiwania na poziomie 94,3 pkt. Niewielka poprawa nastrojów wynikała m.in. z lepszych niż przed miesiącem ocen koniunktury w przemyśle, która osiągnęła poziom najwyższy od marca 2024, ale wciąż jednak postrzegana była słabo na tle historycznym. Wzrósł także wskaźnik koniunktury w handlu. Nadal pozytywnie oceniana była tylko koniunktura w usługach, która w maju marginalnie się obniżyła. Indeks zaufania konsumentów wzrósł do -15,2 pkt. wobec -16,7 pkt. w kwietniu, a więc zgodnie ze wstępnymi danymi.
• POL: Wskaźnik nastrojów w gospodarce ESI w maju wyniósł 100,3 pkt., nieco mniej niż przed miesiącem (100,9 pkt. w kwietniu). Nieznacznie obniżyły się zarówno oceny koniunktury w przemyśle, jak i budownictwie oraz usługach. Poprawę, i to do poziomów powyżej długoterminowej średniej, widać natomiast w koniunkturze konsumenckiej. Przyczynił się do niej zapewne spadek oczekiwań inflacyjnych.
• UE: Unia Europejska przyspiesza negocjacje handlowe z USA, próbując uniknąć zapowiedzianych przez D.Trumpa 50-procentowych ceł, które mają wejść w życie 9 lipca. Komisja Europejska skupi się na kluczowych sektorach – stal, aluminium, motoryzacja, farmaceutyka, półprzewodniki i lotnictwo cywilne – oraz na barierach taryfowych i pozataryfowych. Negocjacje polityczne prowadzi M.Sefcovic, który koordynuje rozmowy z przedstawicielami USA. D.Trump zagroził cłami po tym, jak uznał UE za opieszałą i niesprawiedliwie traktującą amerykańskie firmy. UE złożyła propozycję współpracy, która została odrzucona, a odpowiedzią Waszyngtonu była groźba wyższych ceł. Bruksela przygotowuje się też na ewentualną porażkę rozmów, zatwierdzając cła na towary warte 21 mld EUR oraz szykując listę kolejnych sankcji obejmujących produkty warte 95 mld EUR, w tym samoloty Boeinga, samochody i bourbon.
• USA: W maju wskaźnik nastrojów konsumentów Conference Board wzrósł do 98,0 pkt. z 85,7 pkt. miesiąc wcześniej, powyżej prognoz. To pierwszy wzrost od początku prezydentury D.Trumpa, który może odzwierciedlać reakcję na toczące się rozmowy dotyczące częściowego zniesienia dodatkowych ceł. Skłoniło to konsumentów do znacznie bardziej optymistycznych ocen przyszłości, choć również ocena bieżącej sytuacji uległa poprawie. Poprawa nastrojów była szeroka i objęła wszystkie grupy dochodowe, wiekowe oraz polityczne. Rynek pracy i ogólna koniunktura pozostają mocne, a obawy inflacyjne wyraźnie osłabły – pierwszy raz w tym roku, na fali m.in. niższych ceny paliw.
• USA: J.Williams (New York Fed, z prawem głosu w FOMC) ocenił, że pandemia trwale zmieniła percepcję inflacji wśród konsumentów, co zwiększa ryzyko utrwalenia się wysokich oczekiwań. Choć długoterminowe miary inflacji pozostają blisko celu 2%, krótkoterminowe rosną po zapowiedziach ceł. J.Williams sugeruje utrzymanie stóp bez zmian do lipca, czekając na dalszy rozwój sytuacji. T.Barkin (Richmond Fed, nie bierze udziału w posiedzeniach FOMC) wskazał, że podwyższona niepewność związana z przyszłymi zmianami polityki handlowej i fiskalnej skłania firmy do wstrzymywania decyzji inwestycyjnych i ograniczania zatrudnienia. Jego zdaniem gospodarka pozostaje na dotychczasowej ścieżce – z niskim bezrobociem i inflacją zmierzającą w kierunku celu 2% – ale firmy czekają na większą jasność co do ceł i ustaw podatkowych. N.Kashkari (Fed Minneaopolis, bez prawa głosu w FOMC) powiedział, że wśród decydentów toczy się debata na temat tego, czy skutki inflacyjne wynikające z ceł nałożonych przez prezydenta D.Trumpa należy traktować jako przejściowy wstrząs, czy jako zjawisko o dłuższym czasie trwania. „Negocjacje mogą potrwać miesiące lub lata, zanim zostaną całkowicie zakończone” – stwierdził. N.Kashkari zwrócił uwagę, że cła na dobra pośrednie przekładają się na ceny z opóźnieniem, a ryzyko odkotwiczenia oczekiwań inflacyjnych od celu może z czasem wzrosnąć. Te argumenty przemawiają wg przedstawiciela Fed za utrzymaniem stopy procentowej, która obecnie jest prawdopodobnie tylko umiarkowanie restrykcyjna, aż pojawi się większa jasność co do wysokości ceł i ich wpływu na ceny. Nasz scenariusz zakłada, że stopy procentowe w USA w czerwcu pozostaną bez zmian, wciąż jednak nie wykluczamy obniżki w lipcu.
• HUN: Bank Węgier pozostawił stopy procentowe bez zmian (stopa bazowa 6,50%). Decyzja była zgodna z oczekiwaniami. Do obniżki nie skłonił banku spadek inflacji (do 4,2% r/r w kwietniu z 4,7% r/r w marcu), która pozostaje jednak wciąż powyżej celu MNB. Podtrzymujemy prognozę, że obniżki stóp nastąpią najwcześniej w drugiej połowie roku.
• POL: K.Pełczyńska-Nałęcz (MFiPR) poinformowała, że Polska ma wstępną zgodę na przedłużenie o co najmniej 3 miesiące rozliczenia inwestycji w ramach KPO. Minister oceniła, że "ta decyzja może uratować setki inwestycji, które z powodu 2 letniej blokady KPO ścigają się dzisiaj z czasem”. Wiceminister funduszy i negocjator rządu ds. rewizji KPO J.Szyszko powiedział, że utworzenie spółki specjalnego przeznaczenia bliskiej BGK pozwoli Polsce inwestować pieniądze z KPO już po jego zakończeniu w sierpniu 2026, a KE została przekonana by samo przelanie pieniędzy na konto spółki było realizacją kamienia milowego. Na to konto przelane zostanie ponad 7 mld EUR. W ten sposób powstanie Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności, z którego finansowane będą inwestycje w obronność. KE znajduje się pod dużą presją ze strony państw, by rozciągnąć wydatkowanie środków z RRF poza horyzont 2026, bo wiele krajów ma opóźnienia w realizowaniu inwestycji.
• POL: Premier D.Tusk powiedział, że środki na budowę CPK i elektrowni jądrowej mają trafić do polskich firm. W przypadku CPK w I etapie jest to 5 mld PLN, a wartość całej inwestycji - 30 mld PLN. Środki przeznaczone na elektrownię jądrową to 60 mld PLN.
• USA: Indeks cen domów S&P/Case-Shiller w 20 największych miastach wzrósł w marcu o 4,1% r/r i spadł o 0,1% m/m. Wzrost cen był niższy niż oczekiwano (kons.: 4,5% r/r).
• USA: Zamówienia na dobra trwałe w kwietniu spadły o 6,3% m/m wobec oczekiwanego spadku o 8,2% m/m i wzrostu o 7,6% m/m miesiąc wcześniej. Dynamiczne wahania m/m odzwierciedlają zmiany w dużych zamówieniach – zamówienia na dobra trwałe z wyłączeniem środków transportu w ujęciu miesięcznym wzrosły o 0,2% po stabilizacji w marcu.
• FRA: Inflacja CPI w maju obniżyła się do 0,6% r/r, osiągając najniższy poziom od ponad czterech lat. Dane były niższe od oczekiwań (0,9% r/r). Jeżeli wstępne dane z pozostałych dużych gospodarek strefy euro (w Hiszpanii, Włoszech i Niemczech poznamy je w piątek, a dla całej strefy euro opublikowane będą 3 czerwca) zaskoczą w dół, wzmocni to dodatkowo argumenty za obniżką stóp procentowych w czerwcu.
• EUR: P.Lane (główny ekonomista EBC) ocenił, że proces dezinflacji jest już niemal zakończony – inflacja powinna w najbliższych miesiącach utrzymać się blisko celu. Presja płacowa nie grozi spiralą cenowo-płacową. W średnim horyzoncie inflację mogą obniżać m.in. skutki ceł USA (przez kurs EURUSD, ceny energii i przekierowanie eksportu z Chin do Europy), ale eskalacja konfliktu handlowego może działać proinflacyjnie. Stopy EBC są obecnie w strefie „neutralnej cyklicznie”; dalsze decyzje będą zależne od danych -możliwe są ostrożne cięcia, ale nie rozważa się gwałtownych ruchów. C.Patsalides (EBC, Bank Cypru) uznał, że większe cięcie stóp (o 50 pb) nie jest obecnie uzasadnione. Jego zdaniem taki ruch miałby sens jedynie w przypadku nasilonego ryzyka recesji w strefie euro i mocniejszych presji dezinflacyjnych – co obecnie uważa za mało prawdopodobne. Podkreślił wagę zachowania elastyczności w dalszym kształtowaniu polityki pieniężnej, nie wykluczając ani cięcia, ani pauzy. Ewentualne zejście inflacji poniżej celu 2% uznał za prawdopodobnie przejściowe.