Dziennik Ekonomiczny: Do dwóch razy sztuka

Pobierz raport

DZIŚ W CENTRUM UWAGI:

• We wtorek, w przeddzień decyzji Rezerwy Federalnej, rynkowa awersja do ryzyka była podwyższona. W USA optymizm inwestorów osłabł z powodu braku postępów w negocjacjach handlowych, nie sprzyjały mu też dane o rekordowym deficycie handlowym. W Europie niepokój wzbudziły zawirowania związane z wyborem kanclerza Niemiec. Dolar marginalnie osłabił się wobec euro, a rentowności obligacji na rynkach bazowych nie zmieniły się znacząco. Ropa zdrożała w wyniku oczekiwań silniejszego popytu ze strony Europy i Chin i obaw przed eskalacją na Bliskim Wschodzie i Kaszmirze. Złoty wczoraj lekko się osłabił, pod koniec dnia EURPLN przekraczał 4,27 a USDPLN zbliżał się do 3,77. W oczekiwaniu na decyzję RPP rentowności krajowych obligacji obniżyły się.
• Dziś nastąpi kumulacja najważniejszych wydarzeń tygodnia. Globalnie uwagę przyciągnie decyzja i konferencja po posiedzeniu Fed, lokalnie w centrum uwagi będzie posiedzenie RPP, z niemal pewną, pierwszą od października 2023, obniżką stóp procentowych.
• Zakładamy, że Fed nie zmieni stóp procentowych. Taki scenariusz wycenia też rynek oraz większość ekonomistów ankietowanych przez Bloomberga. Członkowie Rezerwy stoją przed sporym dylematem, który nie motywuje do natychmiastowych zmian parametrów polityki pieniężnej. Z jednej strony, polityka D.Trumpa prowadzi do znacznego wzrostu oczekiwań inflacyjnych po stronie firm i konsumentów. Z drugiej, bieżące trendy inflacyjne są korzystne (spadek inflacji CPI w marcu do 2,4% r/r i deflatora PCE do 2,3% r/r), a schłodzeniu presji cenowej towarzyszy hamowanie gospodarki (w 1q dynamika PKB w ujęciu q/q saar była ujemna, wyraźnie spowolniły konsumpcja prywatna i publiczna). Słabość gospodarki połączona z oznakami schłodzenia rynku pracy rodzi oczekiwania, że wkrótce (wg nas już w czerwcu, wg rynkowych wycen w lipcu) Fed zdecyduje się jednak na złagodzenie polityki pieniężnej.
• Kierunek decyzji krajowej RPP nie rodzi kontrowersji – z dużym prawdopodobieństwem zobaczymy obniżkę stóp procentowych, w grze jest jednak kilka scenariuszy jej skali (od 25pb do 75pb). Argumenty za obniżką to wyraźne hamowanie inflacji, coraz mniejsze obawy o wzrost cen energii dla gospodarstw domowych jesienią, hamowanie dynamiki wynagrodzeń i słabsze od prognoz wyniki gospodarki w 1q25. Zestawiając je z faktem, że stopy w Polsce pozostają bez zmian od października 2023 w naszej ocenie uzyskujemy przestrzeń do większego niż standardowy ruchu, o 50 pb, którego nie wykluczył także Prezes NBP i część członków RPP. Taki scenariusz zakłada też większość ekonomistów (kons.: 5,25%), a wyceny rynkowe wskazują na niezerowe prawdopodobieństwo jeszcze silniejszej obniżki, o 75pb. Drugie ważne pytanie przed dzisiejszym posiedzeniem, to czy obniżka stóp będzie miała charakter dostosowania, czy rozpocznie cykl łagodzenia polityki pieniężnej. Odpowiedzi na nie będziemy szukać w komentarzu RPP do decyzji oraz w zaplanowanej na jutro konferencji Prezesa NBP. W naszej ocenie procesy w gospodarce dają przestrzeń do całego cyklu, z obniżkami o 100pb w tym roku i o kolejne 100pb w 2026.
• Decyzję o stopach procentowych podejmie dziś też bank Czech – oczekujemy obniżki o 25pb, do 3,50%. Przestrzeń do takiego ruchu sygnalizują m.in. minutes z marcowego posiedzenia CNB.
• W oczekiwaniu na decyzje banków poznamy dane ze strefy euro o sprzedaży detalicznej w marcu (której wzrost wg konsensusu spowolnił do 1,5% r/r z 2,3% r/r w lutym) oraz informacje z Niemiec o zamówieniach w przemyśle (konsensus zakłada wzrost m/m po stagnacji w lutym). W regionie CEE Węgry opublikują dane o sprzedaży detalicznej, a Czechy – o produkcji przemysłowej za marzec.

PRZEGLĄD WYDARZEŃ EKONOMICZNYCH:

• GER: F.Merz został zatwierdzony przez Bundestag na stanowisku kanclerza Niemiec, jednak wystarczające poparcie zapewniło mu dopiero drugie głosowanie. Zdobył w nim 325 głosów wobec wymaganych 316. W pierwszym podejściu poparło go 310 deputowanych, mimo że koalicja CDU/CSU i SPD dysponuje w Bundestagu łącznie 328 mandatami. Był to pierwszy od czasów II wojny światowej przypadek, gdy przyszły kanclerz nie uzyskał większości w pierwszym głosowaniu, co może osłabiać jego polityczną pozycję. F.Merz przejmie władzę w trudnym momencie – niemiecka gospodarka znajduje się w stagnacji po dwóch latach recesji, wojna w Ukrainie wciąż trwa, nad UE wisi widmo wojny handlowej z USA, a poparcie dla populistycznej AfD rośnie. Porażka w pierwszym głosowaniu budzi obawy o trwałość koalicji i zdolność do realizacji programu gospodarczego, szczególnie kluczowych inwestycji oraz planowanych zwiększonych wydatków fiskalnych. Pierwszą zagraniczną wizytę nowy kanclerz już dziś odbędzie w Paryżu, następnie w Warszawie, próbując szybko odbudować wizerunek po parlamentarnej wpadce. Pozytywnym aspektem jego kadencji jest uruchomienie dużego funduszu infrastrukturalnego (500 mld EUR) oraz umożliwienie zwiększenia wydatków na obronność dzięki zmianom konstytucyjnym.
• EUR: W kwietniu aktywność sektora usług powróciła do stagnacji – wskaźnik PMI spadł do 50,1 pkt. z 51,0 pkt. w marcu, osiągając najniższy poziom od pięciu miesięcy. Dane były jednak lepsze niż wskazał szacunek flash. Nowe zamówienia malały trzeci miesiąc z rzędu. Pomimo słabnącej presji na moce produkcyjne, zatrudnienie w sektorze usług nadal rosło, choć jedynie w umiarkowanym tempie. Inflacja kosztów produkcji usług utrzymała się na wysokim poziomie, podczas gdy tempo wzrostu cen sprzedaży było najniższe od października 2024. Nastroje wśród firm usługowych nadal się pogarszają – optymizm biznesowy spadł po raz czwarty z rzędu, osiągając najniższy poziom od niemal 2,5 roku. Takie dane wzmacniają oczekiwania na kolejną obniżkę stóp procentowych EBC w czerwcu. Dalsze osłabienie sektora usług może ograniczyć tempo wzrostu gospodarczego w strefie euro w nadchodzących miesiącach.
• GER: Indeks PMI dla usług spadł w kwietniu do 49,0 pkt. z 50,9 pkt. w marcu, sygnalizując powrót sektora do recesji po czterech miesiącach wzrostu. Osłabienie aktywności wynikało głównie z pogarszającego się popytu i niepewności związanej cłami. Nowe zamówienia spadały ósmy miesiąc z rzędu, choć tempo ich spadku było wolniejsze niż w marcu. Znacząco pogorszyły się również oczekiwania firm co do przyszłości. Pomimo trudnego otoczenia, zatrudnienie w usługach rosło najszybciej od niemal roku. Koszty operacyjne wzrosły mocniej niż miesiąc wcześniej – głównie za sprawą rosnących wynagrodzeń – jednak silna konkurencja ograniczyła możliwość przerzucania tych kosztów na klientów.
• USA: Sekretarz Stanu S.Bessent zapowiedział, że w weekend w Szwajcarii dojdzie do pierwszych rozmów USA i Chin od rozpoczęcia wojny handlowej. Według niego obie strony mają wspólny interes w obniżeniu obecnego poziomu ceł. S.Bessent nie wykluczył tymczasowego zniesienia ceł na chińskie towary na czas trwania rozmów. Plany podjęcia rozmów potwierdził chiński MSZ. Chiny mają być w nich reprezentowane przez wicepremiera ds. polityki gospodarczej H.Lifenga.
• USA: Deficyt handlowy USA w marcu wzrósł o 14% m/m, osiągając rekordowe 140,5 mld USD. Głównym powodem był gwałtowny wzrost importu (4,4% m/m, 27,1% r/r), napędzanego obawami przed wprowadzeniem przez administrację D.Trumpa szeroko zakrojonych podwyżek ceł. Najsilniejszy w historii był wzrost importu dóbr konsumpcyjnych (głównie ze względu na przezornościowy import leków – wzrost o 20,9 mld USD m/m), ale wzrosły również zakupy środków trwałych i pojazdów - głównie z UE. Eksport zwiększył się jedynie nieznacznie (0,2% m/m, 6,7% r/r). Deficyt handlowy wobec Meksyku wzrósł o 24,2% r/r, wobec UE aż o 136,7% r/r (56,4% m/m), a wobec Kanady o 27,6% r/r. W relacji z Chinami deficyt praktycznie nie zmienił się.
• POL: Stopa bezrobocia rejestrowanego w kwietniu obniżyła się do 5,2% (kons.: 5,2%, PKOe: 5,2%) z 5,3% w marcu – wynika z szacunku MRPiPS. Liczba bezrobotnych na koniec kwietnia wyniosła 804,5 tys., co oznacza spadek o 25 tys. m/m oraz wzrost o 7 tys. r/r.
• POL: Prezydent zawetował ustawę, która miała obniżyć składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Nowelizacja dotyczyła 2,5 mln JDG i generowała koszt dla budżetu rzędu 4,6 mld PLN rocznie (spadek wpływów NFZ z tego tytułu miał być rekompensowany przez budżet). Projekt zakładał dwuelementową podstawę składki: ryczałt do określonego poziomu dochodu oraz stawkę procentową od nadwyżki. Prezydent A.Duda uzasadnił weto niezgodnością ustawy z konstytucją oraz brakiem społecznej sprawiedliwości. Obowiązujący system zostaje utrzymany, a ustawa wraca do Sejmu. Do odrzucenia weta potrzebna jest większość 3/5 przy obecności co najmniej połowy posłów. Obecna koalicja nie dysponuje taką większością, więc ustawa najpewniej nie wejdzie w życie, a dotychczasowe zasady naliczania składki zdrowotnej pozostaną w mocy.
• CZE: Inflacja CPI w kwietniu spadła do 1,8% r/r z 2,7% r/r w marcu, mocniej niż oczekiwano, i po raz pierwszy od 7 lat była niższa od celu CNB. Główne źródła hamowania dynamiki cen to żywność, ze spadkiem do 3,3% r/r z 5,9% r/r miesiąc wcześniej – oraz nośniki energii ze spadkiem cen o 6,3% r/r wobec 4,9% r/r w marcu. Ceny usług pozostają uporczywie wysokie, co utrudnia wyraźniejszy spadek inflacji bazowej – jej dokładny szacunek poznamy w finalnym odczycie. Prognozy globalne dla surowców i żywności (np. te przygotowane przez Bank Światowy) sugerują, że w najbliższych dwóch latach czynniki zewnętrzne nie powinny istotnie wpływać na wzrost inflacji. Jednocześnie, brak nadwyżki popytu w gospodarce nie będzie tworzył wewnętrznej presji cenowej. To oznacza brak bezpośrednich zagrożeń dla inflacji,  z wyjątkiem ryzyka związanego z wojną celną. Tak niski odczyt CPI, przy stabilnej inflacji bazowej i korzystnych perspektywach, przesądza wg nas o obniżce stóp procentowych o 25pb na dzisiejszym posiedzeniu CNB – zgodnie z naszymi wcześniejszymi przewidywaniami.
• EUR: M.Sefcovic (komisarz ds. handlu UE) ostrzegł, że planowane przez USA nowe cła mogą objąć eksport z UE o wartości aż 549 mld EUR, czyli 97% całkowitej sprzedaży do Stanów. Ocenił je jako nieuzasadnione i szkodliwe dla obu stron. Komisarz zapowiedział przedstawienie stronie amerykańskiej propozycji mających na celu obniżenie barier taryfowych i pozataryfowych, zwiększenie inwestycji w USA, zacieśnienie współpracy w walce z nieuczciwą konkurencją oraz rozszerzenie przez UE zakupów towarów ze Stanów Zjednoczonych. W przypadku fiaska rozmów UE jest gotowa do działań odwetowych, w tym ponownego nałożenia ceł na amerykańskie produkty o wartości 100 mld EUR oraz wprowadzenia dalszych ograniczeń eksportowych. KE wyraża także obawy przed zalewem tanich towarów – głównie z Chin – w wyniku przekierowania strumieni handlowych. M.Sefcovic podkreślił również, że UE przyspiesza działania na rzecz dywersyfikacji partnerów handlowych.
• EUR: Inflacja PPI w marcu spadła do 1,9% r/r z 3,0% r/r w lutym, głównie za sprawą wyraźnego spowolnienia wzrostu cen energii – do 3,8% r/r z 7,6% r/r miesiąc wcześniej. W ujęciu m/m ceny energii zmniejszyły się aż o 5,8%. To pozytywny sygnał dla inflacji CPI, ponieważ słabnie presja kosztowa po stronie produkcji. Choć inflacja cen energii prawdopodobnie będzie nadal maleć, w 2h25 i później możliwe są silne wahania inflacji PPI – w związku z nowymi cłami nakładanymi przez USA i potencjalnymi działaniami odwetowymi.
• ŚWIAT: Indie i Wielka Brytania zawarły umowę handlową, która ma wzmocnić wzajemne relacje gospodarcze. Porozumienie obejmuje handel towarami i usługami i – według rządu Indii – ma zwiększyć wymianę handlową, stworzyć nowe miejsca pracy, podnieść standard życia i umożliwić współpracę przy tworzeniu produktów dla rynków globalnych. Dla premierów K.Starmera i N.Modiego to strategiczne porozumienie w kontekście światowej reakcji na protekcjonistyczną politykę celną D.Trumpa. Umowa wzmacnia również pozycję Indii jako alternatywy dla Chin w oczach inwestorów.
• IND/PAK: Indie dokonały ataku na „infrastrukturę terrorystyczną” na terenie Pakistanu oraz pakistańskiego Kaszmiru („Operacja Sindoor”). Pakistan twierdzi, że w atakach zginęło co najmniej 8 osób, w tym dzieci. Jednocześnie Pakistan twierdzi, że zestrzelił 5 indyjskich samolotów, w tym zakupione z Francji myśliwce Rafale. Indyjski atak był odpowiedzią na zamach terrorystyczny z 22 kwietnia, w którym kaszmirska organizacja terrorystyczna TRF zastrzeliła przynajmniej 25 obywateli Indii. Rząd indyjski obarcza odpowiedzialność za tę masakrę Islamabad, który z kolei dementuje swój udział. Od tego czasu relacje między Indiami i Pakistanem zaostrzyły się, a oba państwa groziły wojną. Główną przyczyną konfliktu między państwami dysponującymi bronią atomową jest status Kaszmiru (oba państwa kontrolują tylko część, ale roszczą pretensje do całości), a podobne incydenty (zamachy terrorystyczne, potyczki graniczne) zdarzały się regularnie.
• CHN: Ludowy Bank Chin obniżył 7-dniową stopę reverse repo do 1,4% z 1,5% oraz obniżył o 50pb stopę rezerwy obowiązkowej. Bank zdecydował się też na szereg innych działań łagodzących politykę pieniężną (m.in. za pośrednictwem celowanych instrumentów sektorowych).
• USA/CAN: Pierwsze spotkanie prezydenta USA D.Trumpa z nowym premierem Kanady M.Carney’em nie przyniosło przełomu.Trump powtarzał, że USA pragną przyjaźni z Kanadą, ale nie zgadzają się na „subsydiowanie” Kanady. D.Trump ponownie zaproponował aneksję Kanady jako „51. stan”. M.Carney zapewnił, że jego państwo nie jest na sprzedaż.