Kwartalnik Branżowy 1q25 (229) - W labiryncie ceł

Kiedy wydawało się, że wzrasta wśród polskich firm odsetek widzących szklankę do połowy pełną, pojawił się prezydent D.Trump i swoją polityką wywrócił szklankę dnem do góry. Oczywiście sytuacja nie jest tak jednoznacznie zła. Jak zawsze w takich sytuacjach, będą firmy, które na zmianach skorzystają, a część firm zmianami będzie dotknięta w niewielkim stopniu. Na razie mamy jednak ogromną niepewność i wzrost obaw, które wpływają realnie na decyzje firm i konsumentów.

Przed firmami ogromne wyzwania, a jednocześnie 2024 przyniósł wyjątkowo niską rentowność. Stopa rentowności sprzedaży netto (ROS) wyniosła zaledwie 3,6%, co była najsłabszym wynikiem przyjemniej od 2015, od kiedy dysponujemy porównywalnymi danymi. W samym 4q24 była jeszcze niższa i wyniosła 3,2%, czyli o 0,6pp mniej niż średnio w 4q w poprzednich pięciu latach. Jeszcze większa erozja marż nastąpiła w przemyśle – ROS na poziomie 4,0% była o 1,4pp niższa od 5-letniej średniej.

Niskiej rentowności w 2024 towarzyszył spadek przychodów, choć dotyczył on głównie przemysłu. Przychody firm ogółem zmniejszyły się o 3,1%, przy  spadku w przemyśle o 9,4%. W samym 4q24 spadek przychodów w skali roku był mniejszy (-1,8% dla firm ogółem), ale nadal bardzo głęboki w przypadku przemysłu (-9,3%), głównie za sprawą energetyki. Co warte odnotowania, w tym samym czasie usługi zanotowały wyraźny wzrost przychodów (6,1% r/r). Wyniki usług ciągnęły w górę głównie handel i TSL.

W badaniach koniunktury z 1q25 rysowały się delikatne sygnały poprawy optymizmu, choć ogólna wymowa nadal była negatywna. Pesymizm był szczególnie widoczny w branżach eksportowych, zarówno przemysłowych, jak i usługowych. Warto również zwrócić uwagę na wzrost obaw o konkurencyjny import, do poziomów nienotowanych od 2016.

W porównaniu do poprzedniego kwartału, wzrosło ryzyko niekorzystnego rozwoju sytuacji międzynarodowej. Wojna celna stała się faktem, choć jej intensywność i przebieg są nadal niepewne. W dużej mierze wyparował również optymizm związany z możliwością pozytywnego zakończenia wojny w Ukrainie. Na krótko przedsiębiorców na duchu podniosły zmiany w Niemczech, program rozbudowy zdolności obronnych UE oraz niższe stopy procentowe w strefie euro. Jednak po ostatnich zwrotach w polityce amerykańskiej te czynniki zeszły na dalszy plan. Łagodząco na sytuację wielu polskich firm będzie wpływał oczekiwany dosyć solidny krajowy popyt konsumencki, ożywienie inwestycji związane z funduszami spójności i KPO, spadek cen surowców oraz słabszy PLN. W świetle tych wydarzeń, prognozujemy wzrost przychodów firm w 2025 o 2-5%, choć jednocześnie zaznaczamy, że prognoza ta jest obarczona duża niepewnością.

 

 

Synteza:

• PKD 10. Produkcja artykułów spożywczych: Słabsza sytuacja branży na koniec 2024, choć w skali roku wyniki pozostały relatywnie dobre. Podwyżki cen surowców rolnych oddziałują negatywnie na marże firm. Zagrożeniem są choroby zwierząt, czynniki pogodowe (ryzyko suszy) oraz geopolityka, w tym polityka celna administracji USA.
• PKD 14. Produkcja odzieży: Wyniki przemysłu odzieżowego w 4q24 poprawiły się w skali roku i kwartału. W 2025 oczekujemy niewielkiej poprawy sytuacji w branży, jednak polscy producenci odzieży mogą mierzyć się z jeszcze większą konkurencją z Azji.
• PKD 16. Produkcja wyrobów z drewna: Przychody przetwórców drewna spadły w 2024 o 1,6%, a stopa zysku netto obniżyła się do 3,0%. W najtrudniejszej sytuacji finansowej znajdują się producenci wyrobów tartacznych i parkietów. Lepiej radzą sobie producenci płyt drewnopochodnych oraz stolarki, chociaż sytuacja firm w ramach tych segmentów jest mocno zróżnicowana. Perspektywy na 2025 pozostają mieszane.
• PKD 17. Produkcja papieru i wyrobów z papieru: Mimo wzrostu wolumenów produkcji w 2024, przychody branży spadły o 1,6%, co było efektem deflacji cen producentów. Wojna celna może w krótkim terminie wywołać nierównowagi na światowych rynkach, co w scenariuszu nadwyżek produkcyjnych i presji na spadek cen papieru mogłoby odbić się niekorzystnie na krajowych producentach.
• PKD 20. Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych: Przychody branży w 4q24 były na poziomie z poprzedniego kwartału i odczuwalnie niżej niż w 4q23 (+1% q/q, -8% r/r). Rentowność (ROS) w 4q24 się pogorszyła (+1,4pp q/q, -4,3pp r/r), zysk netto był niższy aż o 70% r/r.
• PKD 21. Produkcja podstawowych wyrobów farmaceutycznych: Przychody branży farmaceutycznej w całym 2024 wzrosły o 4,6%. W 2025 oczekujemy utrzymania wzrostu na poziomie kilku procent, przy dalszym spowolnieniu wzrostu cen producenckich. Wpływ amerykańskich ceł na polskich producentów powinien być ograniczony, ze względu na niewielką ekspozycję eksportu na ten rynek, ale scenariusz eskalacji globalnego konfliktu handlowego stanowiłby poważne ryzyko dla stabilności branży.
• PKD 22.2. Produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych: 4q24 nie przyniósł większych zmian w sytuacji ekonomicznej branży. Przychody ogółem były na poziomie z poprzedniego roku i lekko niższe w ujęciu q/q (-3%). Marża EBITDA w 4q24 wyniosła 10,5%, +1,1pp r/r, czyli najmniej w 2024. Poprawy sytuacji w branży można oczekiwać w 2h25.
• PKD 23. Produkcja wyrobów z pozostałych surowców niemetalicznych: Wyniki działu w 2025 prawdopodobnie będą lepsze niż w 2024 (obciążonym, wolniejszym niż oczekiwano uruchamianiem projektów z KPO). W 2025 popyt ze strony segmentu infrastrukturalnego jest wzmocniony przez pełne uruchomienie KPO, czynnikami wzrostu są też popyt na materiały niezbędne do budowy infrastruktury obronnej i do kontynuowania usuwania skutków powodzi z 2024.
• PKD 24. Produkcja metali: Sytuacja w branży metalowej pozostaje trudna, a o perspektywach sektora coraz silniej będą decydować czynniki polityczne i regulacyjne. W 4q24 branża zanotowała przychody na poziomie z 4q23 (-1% q/q, -3% r/r) i niewielki zysk netto (-51% r/r). Rentowność (ROS) wniosła jedynie 1%, spadając o 1pp r/r. Słabe wyniki dotyczyły wszystkich segmentów branży.
• PKD 25. Produkcja metalowych wyrobów gotowych: Dalsze lekkie pogorszenie wyników. Przychody w 4q24 wyniosły 31,3 mld zł (-4% r/r, +2% q/q), a zysk netto spadł do 1,4 mld zł (-23% r/r, -5% q/q), przy średnio 2,4 mld zł kwartalnie w 2022 i 2,2 mld zł w 2023. Spodziewamy, że przychody branży w 1q25 były zbliżone do tych z 1q24. Poprawy sytuacji oczekujemy dopiero w 2h25.
• PKD 26. Produkcja komputerów i wyrobów elektronicznych: W 4q24 tempo wzrostu przychodów w branży elektronicznej spowolniło, ale rentowność i wynik finansowy wyraźnie się poprawiły dzięki relatywnie niższemu wzrostowi kosztów. W 2025 oczekiwane jest przyspieszenie sprzedaży, wspierane przez ożywienie popytu, tańszy kredyt i inwestycje w obronność oraz OZE, mimo ryzyk związanych z eksportem i wojną celną.
• PKD 27. Produkcja urządzeń elektrycznych: W 4q24 wzrost wyniku finansowego netto (499 mln zł vs 413 w 4q24). Mniejszy popyt oraz rosnąca konkurencja w sektorze AGD utrudnia szybką poprawę sytuacji przedsiębiorstw. Szacujemy, że po słabym 2024 (z 20% spadkiem przychodów) nastąpi stabilizacja produkcji, ale marże pozostaną pod presją rosnących kosztów.
• PKD 28. Produkcja maszyn i urządzeń: Branża maszynowa zakończyła 2024 notując spadek przychodów o 3% i wyniku finansowego o 42%. 4q24 był na tym tyle wyjątkowo dobry – przychody wzrosły o 5% r/r, choć przy nadal niskiej rentowności (ROS=4,6%, -2,1pp r/r i 1,0pp q/q). Spodziewamy się, że przychody branży w 1q25 będą zbliżone do analogicznego okresu 2024.
• PKD 29. Produkcja pojazdów samochodowych i przyczep (bez motocykli): W 4q24 wynik finansowy branży był znacznie wyższy niż w poprzednich okresach (1,75 mld zł vs 1,12 mld zł w 4q23 i 0,38 mld zł w 3q24). Europejska motoryzacja przechodzi głęboką transformację w niesprzyjającej i zmiennej sytacji geopoliycznej. Niemniej na sytuację krajowych firm łagodząco może działać m.in.: uruchamianie produkcji nowych modeli aut osobowych, wysoki popyt na nowe autobusy, czy inwestycje w segment produkcji części. Jednocześnie, rosnące koszty produkcji (ceny energii, technologie związane z bezpieczeństwem i ekologią) utrudniają poprawę marż.
• PKD 31. Produkcja mebli: Branża zamknęła 2024 rok spadkiem przychodów o 4,3%. Mimo braku sygnałów wyraźnego ożywienia popytu, szczególnie na rynkach zagranicznych, przychody firm w 2025 powinny delikatnie wzrosnąć.
• PKD 35.1. Wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucja i handel energią elektr.: Branża elektroenergetyczna w 4q24 wykazała stratę wysokości 3,5 mld zł, co wynikało w dużej mierze z tworzenia odpisów na aktywa węglowe elektrowni. Łącznie w 2025 branża uzyskała 9,66 mld zł zysku netto, przy spadku przychodów o 20%. Oczekiwane ożywienie gospodarcze będzie pozytywnie oddziaływać na zapotrzebowanie na energię elektryczną, co powinno sprzyjać wynikom wytwórców w 2025.
• PKD 41. Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków: Po słabych wynikach i rynku mniejszym o ok. 2% r/r, w 2025 sytuacja segmentu kubaturowego powinna się stopniowo poprawiać. Segment mieszkaniowy czeka na impuls popytowy związany z obniżeniem stóp procentowych, co zapowiada poprawę pod koniec roku. Szybciej wydaje się ona możliwa w segmencie niemieszkaniowym, który skorzysta z pełnego uruchomienia projektów w ramach KPO, a także popytu na obiekty kubaturowe infrastruktury obronnej.
• PKD 42. Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej: Wyniki finansowe segmentu inżynieryjnego będą się stopniowo poprawiać, w 2025 rynek wzrośnie r/r o kilka %. Perspektywy segmentu wzmacnia odblokowanie przetargów kolejowych, kontynuacja kontraktów drogowych, uruchamiane projekty energetyczne i hydrotechniczne przy regularnym współfinansowaniu ze środków FEnIKS i KPO. Silny impuls stanowią też nakłady na infrastrukturę obronną.
• PKD 45. Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi: W 4q24 zysk netto w handlu samochami był o 31% wyższy niż rok wcześniej. Rosnąca oferta atrakcyjnych cenowo chińskich marek i program dopłat do zakupy pojazdów elektrycznych pozwoli utrzymać dotychczasowy wzrost rynku.
• PKD 46. Handel hurtowy (z wył. handlu pojazdami samochodowymi): Sytuacja hurtu w 4q24 pozostawała słaba – mimo wzrostu przychodów, realna sprzedaż spadła, a rosnące koszty pogorszyły wyniki i rentowność. W 2025 oczekiwane jest ożywienie dzięki wyższej konsumpcji i inwestycjom, choć ryzyka związane z niewypłacalnościami i presją marżową pozostają.
• PKD 47. Handel detaliczny (z wył. handlu pojazdami samochodowymi): W 4q24 wyniki finansowe handlu detalicznego nadal były dosyć słabe. Silna konkurencja w warunkach dezinflacji, przy rosnących kosztach osobowych, skutkowała presją na marże. W 2025 wyraźne spowolnienie wzrostu płac może przynieść z jednej strony pewne ograniczenie popytu konsumpcyjnego, z drugiej ograniczy wzrost kosztów osobowych sklepów.
• PKD 49.2. Transport kolejowy towarów: W 4q24 transport kolejowy zanotował stratę netto -322 mln zł, a w całym 2024 była ona rekordowo wysoka (-602 mln zł). W 2025 oczekujemy co najwyżej 2‑proc. wzrostu przychodów branży, przy ryzyku ich dalszego niewielkiego spadku.
• PKD 49.4. Transport drogowy towarów: W 4q24 zysk netto wyniósł 809 mln zł i był o 74% wyższy r/r. Jednak w całym 2024 zysk netto był znacznie niższy od poprzedniorocznego (1,7 mld zł vs 2,8 mld zł). Przewidujemy, że dzięki nieco lepszej koniunkturze w Polsce dynamika przychodów branży w 2025 wzrośnie do 5-6% vs 4% w 2024, jednak przy ryzyku słabszego zwiększenia wskutek możliwego osłabienia handlu międzynarodowego.
• PKD 55. Zakwaterowanie: W 4q24 branża zakwaterowania zanotowała słabsze wyniki finansowe r/r, szczególnie w porównaniu z 3q24. W kolejnych kwartałach perspektywy rynku usług hotelowych od strony popytowej poprawiają się zarówno pod względem wypoczynkowym, jak i biznesowym. W 2025 możemy spodziewać się umiarkowanego tempa wzrostu branży.
• PKD 61. Telekomunikacja: W 4q24 sektor odnotował osłabienie wyniku finansowego (662 mln zł vs 779 mln zł w 4q23). Rynek się rozwija, rosną inwestycje w infrastrukturę telekomunikacyjną, a operatorzy poprawiają ofertę. Niemniej przed telekomami stają kolejne wyzwania legislacyjne i konieczność działania w coraz bardziej zmiennym otoczeniu.
• PKD 62. Działalność zw. z oprogramowaniem i informatyką: W 4q24 wynik finansowy branży był słabszy o 8% r/r, ale diametralnie lepszy niż kwartał wcześniej o 70%. W 2025 oczekujemy przyspieszenia cyfryzacji gospodarki, co pozwoli na przyspieszenie wzrostu rynku IT (w 2024 przychody wzrosły o 10,2% r/r).

Drukuj