Finanse JST: Wyniki spółek komunalnych w 2024

W 2024 sytuacja finansowa spółek publicznych z branż: 1) wodno-kanalizacyjnej, 2) gospodarowania odpadami oraz 3) gospodarowania nieruchomościami poprawiła się. Średnia rentowość netto firm wzrosła w ujęciu rocznym i wyniosła odpowiednio 2,0%, 5,5%, i 6,6%. Ujemna była natomiast stopa zysku netto spółek publicznych w branżach: 4) działalności związanej ze sportem oraz 5) lokalnego transportu zbiorowego (odpowiednio -24,9% i -1,3%), przy czym charakter działalności spółek z tych branż nie zakłada maksymalizacji zysku, lecz dostarczania usług publicznych dla mieszkańców na założonym poziomie. Za bilansowanie działalności spółek komunalnych odpowiadają samorządy.   

Podczas gdy przychody całego sektora przedsiębiorstw z kapitałem publicznym spadły w 2024 o 4,1%, przychody spółek z 5 analizowanych branż gospodarki komunalnej wzrosły o 14,4% (do 60,7 mld zł, stanowiąc 11% przychodów całego sektora przedsiębiorstw publicznych).

Podobnie jak w całym sektorze samorządowym, aktywność inwestycyjna spółek komunalnych w 2024 osłabła. Wydatki inwestycyjne spółek publicznych z analizowanych 5 branż gospodarki komunalnej wyniosły 9,4 mld zł i były niższe o 31,2% niż przed rokiem. To efekt wysokiej bazy z rekordowego pod względem inwestycji 2023, a także opóźnienia w pozyskiwaniu środków unijnych. W latach 2025-2026 dynamika inwestycji samorządowych spółek powinna znacznie przyspieszyć, co w dużym stopniu będzie wynikiem kumulacji w zakresie wykorzystywania środków z KPO.

Zobowiązania finansowe spółek komunalnych z analizowanych branż na koniec 2024, liczone jako suma zobowiązań długoterminowych oraz krótkoterminowych kredytów bankowych, wyniosły 26,1 mld zł, rosnąc o ok. 6% w ujęciu rocznym. Na przestrzeni ostatnich 3 lat zobowiązania spółek komunalnych wzrosły silniej niż zobowiązania jednostek samorządu terytorialnego (+36% od końca 2021 w spółkach vs +22% w JST).

Samorządowe spółki stoją przed dużymi wyzwaniami inwestycyjnymi, zwłaszcza w obszarze transformacji energetycznej, a jednocześnie muszą mierzyć się z rosnącymi kosztami wynagrodzeń i wysokimi cenami energii. Przy ograniczonej możliwości podnoszenia cen swoich usług, narastająca presja kosztowa może wywierać presję na ich marże.

Jesteś zainteresowany otrzymywaniem raportów analitycznych PKO Banku Polskiego?

Zapisz się na newsletter

analizy.sektorowe@pkobp.pl