Finanse JST: Wyniki samorządów po 2q25

Nadwyżka w samorządowych budżetach po 2q25 zbliżyła się do 40 mld zł. To prawie dwukrotnie więcej niż po 2q24. Po stronie dochodów widoczne są efekty reformy samorządowych finansów – wzrósł udział dochodów własnych w strukturze dochodów (do 70% vs niecałe 20% przed rokiem). Łączne dochody JST w 1h25 wyniosły 249,7 mld zł, z czego blisko 50% stanowiły dochody z tytułu udziałów we wpływach z PIT i CIT. Tempo wzrostu dochodów ogółem było nieco niższe niż przed rokiem (+15,9% r/r vs 25,2% r/r w 1h24). Wydatki wzrosły w mniejszym stopniu niż dochody (+8,1% r/r).
Nadwyżka operacyjna JST, pokazująca różnicę między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi, wzrosła do rekordowo wysokiego poziomu 50 mld zł. W relacji do dochodów ogółem podniosła się do 19,9% (+6,9pp r/r). Wzrost wartości tego wskaźnika odnotowano we wszystkich rodzajach JST (najsilniejszy w gminach – o 9,5pp r/r). Deficyt operacyjny odnotowało jedynie kilka JST, co w porównaniu do poprzednich lat jest znacznie lepszym wynikiem (167 po 2q24; 519 po 2q23). Równoważeniu budżetów w części operacyjnej sprzyja obserwowane hamowanie wzrostu kosztów, m.in. płac, przy stabilnej stronie dochodowej.
Inwestycje samorządów nie nabrały jeszcze pełnego rozpędu w 1h25. Wydatki zrealizowane wzrosły o 6,9% r/r, a więc w podobnym tempie co przed rokiem. Środki zaangażowane w inwestycje wzrosły jednak w mniejszym stopniu niż wydatki wykonane – o 3,8% r/r. Biorąc pod uwagę szeroką obecnie dostępność dotacji i pożyczek na działania inwestycyjne, spodziewamy się znacznego zwiększenia aktywności samorządów w tym zakresie w 2h25 i kontynuacji inwestycyjnego boomu w kolejnym roku.
Zobowiązania sektora JST zmalały względem końca 2024 o 3,6 mld zł i wyniosły 107,5 mld zł. Częściowo może to być wynikiem wykorzystywania środków z KPO na refinansowanie wcześniej zaciągniętych zobowiązań inwestycyjnych. Jednocześnie popyt na nowe finansowanie dłużne w 1h25 wzrósł w ujęciu rocznym (1,8 mld zł vs 1,5 mld zł w 1h24), co można wiązać z ambitnymi planami inwestycyjnymi JST.
Na koniec 2025 roku sytuacja finansowa JST powinna pozostać dobra, co jest istotne w obliczu licznych wyzwań, przed jakimi stoją, m.in. w zakresie zmian demograficznych, finansowania oświaty i służby zdrowia, konieczności transformacji energetycznej oraz rosnących potrzeb w zakresie ochrony ludności i obronności.

PKO_Finanse_JST_Wyniki_2q25.pdf