Dziennik Ekonomiczny: Pora zawalczyć o konkurencyjność UE

Pobierz raport

DZIŚ W CENTRUM UWAGI

  • Początek tygodnia przyniósł odreagowanie piątkowych spadków i wzrosty indeksów giełdowych w USA. Inwestorzy wyczekują debaty prezydenckiej i środowych danych inflacyjnych, które być może rozwieją wątpliwości odnośnie skali wrześniowej obniżki Fed (choć chyba to już wieści z rynku pracy w większym stopniu niż inflacja dyktują postawę Fedu). Na bazowych rynkach długu panowała niewielka zmienność. Dolar umacniał się, a kurs EURUSD zbliżył się do granicy 1,10. W tych warunkach złoty tracił do dolara, kurs USDPLN wzrósł powyżej 3,87, natomiast umocnił się do euro – EURPLN spadł poniżej 4,28. Rentowności krajowych papierów skarbowych wzrosły nieznacznie, przede wszystkim na krótkim końcu krzywej.
  • Dziś poznamy jedynie dane o sierpniowej inflacji CPI u naszych bliższych i dalszych sąsiadów. W Niemczech wstępny odczyt pozytywnie zaskoczył, pokazując spadek inflacji do 1,9% r/r. Głównym źródłem tego spadku była deflacja cen energii, natomiast inflacja bazowa utrzymała się na poziomie 2,8% r/r. Na Węgrzech, po niespodziewanym wzroście inflacji w lipcu, oczekuje się powrotu do trendu dezinflacyjnego, a konsensus zakłada odczyt na poziomie 3,6% r/r. Taki rezultat wspierałby naszą prognozę dwóch kolejnych obniżek stóp przez MNB w tym roku. W Czechach inflacja stabilizuje się wokół celu inflacyjnego, a w sierpniu prognozuje się, że będzie z nim w pełni zgodna i wyniesie 2% r/r.
  • Dziś w nocy odbędzie się debata kandydatów na prezydenta Stanów Zjednoczonych - K. Harris oraz D. Trumpa. Będzie to ich pierwsze (i prawdopodobnie jedyne) spotkanie w kampanii wyborczej. Istotnym tematem będą m.in. wizje dotyczące gospodarki USA. K.Harris będzie miała szansę przedstawić swoje plany, prawdopodobnie zbliżone do strategii J.Bidena, skupiającej się na wsparciu klasy średniej i pracowniczej. Zmierzy się z propozycjami D.Trumpa, które obejmują m.in. rozszerzenie ulg podatkowych dla firm oraz wprowadzenie wysokich ceł na import, zwłaszcza z Chin. Ostatnie sondaże dają Trumpowi 1pp przewagi, co mieści się w granicach błędu statystycznego. Debata może mieć decydujące znaczenie dla listopadowych wyborów.

 

PRZEGLĄD WYDARZEŃ EKONOMICZNYCH:

  • EUR: Wskaźnik zaufania inwestorów Sentix we wrześniu niespodziewanie spadł do -15,4 pkt. z -13,9 pkt. w sierpniu, mimo że prognozowano poprawę nastrojów. Według badania sytuacja bieżąca wyraźnie się pogarsza, a mierzący ją subindeks osiągnął najniższy poziom od lipca 2023. Oczekiwania nieznacznie się poprawiły, ale wciąż są na najniższym poziomie od początku 2024. Główne problemy dotyczą niemieckiej gospodarki, co może być związane z nadchodzącymi wyborami w Brandenburgii i obawami o rozpad obecnej koalicji rządzącej. W raporcie zaznaczono jednak, że inwestorzy w pozostałych krajach strefy euro nie przewidują, aby problemy Niemiec wpłynęły głębiej na ich gospodarki.
  • POL: Na koniec 2q24 liczba wolnych miejsc pracy wyniosła 110,8 tys., co oznacza spadek o 2,1% r/r. Zwiększony popyt na pracę, w tym wskaźnik wolnych miejsc pracy przewyższający krajową średnią z ostatnich lat, zaobserwowano głównie w regionie warszawskim oraz w województwach dolnośląskim i małopolskim. Najtrudniejsza sytuacja panowała natomiast w województwach świętokrzyskim, podlaskim i podkarpackim. W ujęciu branżowym, stosunkowo łatwo można było znaleźć zatrudnienie w sektorze budownictwa oraz IT, podczas gdy popyt na pracowników w edukacji i administracji pozostawał na niskim poziomie.
  • POL: Według szacunków MRPiPS stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec sierpnia wyniosła 5,0%, zgodnie z naszą prognozą. Liczba bezrobotnych wzrosła o 8 tys. m/m, wbrew trendowi sezonowemu. Ostatni raz miesięczny wzrost liczby bezrobotnych w sierpniu obserwowaliśmy w 2012. 
  • CZE: Stopa bezrobocia pozostała w sierpniu na poziomie 3,8% z lipca. W bieżącym roku wskaźnik utrzymuje się powyżej długoterminowego wzorca sezonowego, co jest wynikiem osłabionej aktywności gospodarczej. Gospodarka Czech, silnie związana z przemysłem motoryzacyjnym, doświadcza trudności z powodu trwającej w Europie dekoniunktury w tej branży.
  • ROM: Deficyt handlowy w lipcu wzrósł do 2,95 mld EUR względem 2,75 mld EUR w czerwcu. Import wzrósł o 13,4% r/r, a eksport o 8,6% r/r.
  • EUR: Raport „The Future of European Competitiveness” przygotowany pod przewodnictwem M.Draghi (legendarnego byłego Prezesa EBC) potwierdza, że tempo wzrostu produktywności w UE jest znacznie niższe niż w Stanach Zjednoczonych czy Chinach. Spadek ten był dotychczas postrzegany jako niewielki problem, ale w obliczu narastających wyzwań, takich jak starzenie się społeczeństw oraz potrzeba inwestycji w cyfryzację, dekarbonizację i obronność, sytuacja staje się coraz bardziej krytyczna. Europa nie może już liczyć na wzrost wspierany przez rosnącą populację – liczba osób w wieku produkcyjnym będzie się stopniowo zmniejszać, co wymusza większą koncentrację na zwiększaniu produktywności.

    W raporcie zaprezentowano „nową strategię przemysłową dla Europy”, wzywając UE do zwiększenia inwestycji o 800 mld EUR rocznie (+5pp PKB, finansowanych m.in. wspólnymi obligacjami),     aby sfinansować radykalne i szybkie reformy oraz wzmocnić konkurencyjność. Plan przewyższa ambicjami plan Marshalla, który miał na celu odbudowę Europy Zachodniej po II wojnie światowej.

    Raport identyfikuje trzy kluczowe obszary, w których Europa musi podjąć działania, aby odzyskać konkurencyjność i długoterminowy wzrost: zamknięcie luki innowacyjnej, dekarbonizację w połączeniu z poprawą konkurencyjności oraz zwiększenie bezpieczeństwa i zmniejszenie zależności. Europa pozostaje w tyle, szczególnie w obszarze technologii cyfrowych, takich jak sztuczna inteligencja czy chmura obliczeniowa. Istnieje duża luka w inwestycjach w badania i rozwój oraz trudności z komercjalizacją innowacji, co sprawia, że europejskie firmy technologiczne mają trudności z rozwojem i skalowaniem swojej działalności. Aby zmienić tę sytuację, konieczne jest stworzenie sprzyjających warunków do wzrostu innowacyjnych firm i likwidacja barier regulacyjnych, które blokują ich rozwój. W dążeniu do ambitnych celów klimatycznych Europa musi znaleźć sposób na integrację dekarbonizacji z polityką gospodarczą. Choć Europa jest liderem w technologiach czystej energii, takich jak elektrownie wiatrowe czy pojazdy elektryczne, konkurencja z Chinami w tych sektorach staje się coraz bardziej zacięta. Konieczne jest zbudowanie spójnej strategii dekarbonizacji, która obniży ceny energii (wyższe w Europie niż w USA czy Chinach) i pomoże europejskim firmom konkurować na globalnym rynku. Europa jest bardzo zależna od dostaw surowców krytycznych z Chin, co w obliczu rosnących napięć geopolitycznych staje się coraz większym ryzykiem. Unia Europejska musi rozwijać wspólną politykę gospodarczą, której celem będzie zabezpieczenie łańcuchów dostaw kluczowych technologii oraz zwiększenie własnych zdolności obronnych. Ważnym krokiem jest wzmocnienie sektora obronnego, który jest obecnie zbyt rozproszony i niedoinwestowany. Pomimo działań podejmowanych przez poszczególne państwa członkowskie, Europa nadal nie wykorzystuje w pełni swojego potencjału z powodu braku koordynacji i spójnej strategii.

    Istnieją trzy główne bariery: brak wyraźnych priorytetów, rozproszenie zasobów oraz brak skoordynowanych działań w kluczowych obszarach, takich jak polityka przemysłowa, handlowa i fiskalna. Aby sprostać tym wyzwaniom, raport postuluje konieczność przeprowadzenia reform, które zwiększą spójność polityk UE. Potrzebne jest również zmniejszenie obciążeń regulacyjnych, które szczególnie dotykają małe i średnie przedsiębiorstwa, oraz lepsze wykorzystanie funduszy publicznych na innowacje i obronność. Raport wskazuje, że bez natychmiastowych działań Europa może stracić możliwość realizacji swoich kluczowych celów, takich jak przywództwo technologiczne, neutralność klimatyczna i niezależność geopolityczna. Aby tego uniknąć, Europa musi skoncentrować się na zwiększeniu produktywności, wdrażaniu innowacji oraz lepszym wykorzystaniu zasobów finansowych i technologicznych.