Dziennik Ekonomiczny: Nobel za kreatywną destrukcję

Pobierz raport

DZIŚ W CENTRUM UWAGI:

• Początek tygodnia przyniósł poprawę nastrojów inwestorów po tym jak USA i Chiny zasygnalizowały gotowość do utrzymania rozmów handlowych, a Hamas uwolnił wszystkich izraelskich zakładników. Rynki w USA były wczoraj zamknięte z okazji Dnia Kolumba. Rentowności obligacji europejskich oraz kontrakty terminowe na amerykańskie Treasuries lekko spadły. Na krajowym rynku walutowym złoty marginalnie umocnił się, a EURPLN pod koniec dnia spadł poniżej 4,26. Rentowności polskich obligacji obniżały się.
• Dziś najważniejsze publikacje to październikowy indeks nastrojów ZEW i finalne wrześniowe dane o inflacji z Niemiec, a także informacje o bilansie płatniczym Polski. Ponadto, MFW opublikuje aktualizację prognoz dla światowej gospodarki. Ciekawe będą również wystąpienia przedstawicieli Fed (M.Bowman, J.Powell, Ch.Waller, S.Collins) oraz EBC (F.Villeroy de Galhau, P.Cipollone).
• Indeks nastrojów ZEW w październiku zgodnie z prognozami może wzrosnąć do 41 pkt. z 37,3 pkt. we wrześniu. Ostatnie dane pokazały utrzymywanie się słabych nastrojów bieżących wśród analityków i ostrożny optymizm dotyczący oczekiwań na kolejne miesiące.
• Inflacja HICP w Niemczech wg wstępnych danych we wrześniu wzrosła do 2,4% r/r.
• Deficyt rachunku obrotów bieżących Polski w sierpniu według konsensusu utrzymał się na poziomie zbliżonym do lipca (-1,335 mld EUR), a według naszej prognozy nawet nieco się pogłębił (do -1,48 mld EUR). Zakładamy, że eksport wzrósł o 2,8% r/r (w skali podobnej jak w lipcu) a dynamika importu spadła do 1,4% r/r (z 3,0% r/r w lipcu). Ograniczająco na popyt krajowy i wolumen handlu w sierpniu działała mniejsza niż przed rokiem liczba dni roboczych. Ponadto, pod koniec sierpnia do Polski dotarły dostawy czołgów K2 i armatohaubic K9 z Korei Pd., które mogły zostać uwzględnione już w sierpniowych statystykach importu.
• Sierpniowe dane o bilansie płatniczym opublikowane zostaną również w Czechach, gdzie zakładana jest poprawa salda obrotów bieżących względem lipca.

PRZEGLĄD WYDARZEŃ EKONOMICZNYCH:

• ŚWIAT: Tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii przyznana została za badania nad wpływem technologii na zrównoważony wzrost gospodarczy i trafiła do J.Mokyra, P.Aghiona oraz P.Howitta. J.Mokyr z Northwestern University w Illinois w USA korzystając z materiałów historycznych, starał się odkryć, dlaczego trwały wzrost gospodarczy stał się czymś powszechnym i wykazał, że aby innowacje mogły następować po sobie w samowzmacniającym się procesie, potrzebna jest nie tylko praktyczna wiedza o tym, że coś działa, ale również naukowe zrozumienie, dlaczego tak się dzieje. Tego drugiego często brakowało przed rewolucją przemysłową, co utrudniało rozwijanie nowych odkryć i wynalazków. J.Mokyr podkreślał także znaczenie społecznej otwartości na nowe idee i gotowości do zmian. Z kolei P.Aghion z paryskiego Collège de France, uczelni INSEAD oraz London School of Economics and Political Science i P.Howitt, z Brown University w stanie Rhode Island w USA badali mechanizmy stojące za trwałym wzrostem. W artykule z 1992 opracowali matematyczny model twórczej destrukcji – procesu, w którym pojawienie się nowego, lepszego produktu sprawia, że firmy sprzedające starsze rozwiązania tracą swoją pozycję.
• ŚWIAT: Porozumienie między Izraelem i Hamasem o zawieszeniu broni jest realizowane. Hamas uwolnił wszystkich pozostałych, żyjących izraelskich zakładników przetrzymywanych w Strefie Gazy. Izrael zwolnił niemal 2000 uwięzionych Palestyńczyków.
• USA: A.Paulson (Philadelphia Fed, bez prawa głosu) powiedziała, że jest za dwiema kolejnymi obniżkami stóp procentowych o 25pb. w tym roku. Dodała, że nie widzi warunków — zwłaszcza na rynku pracy — które mogłyby zamienić wzrost cen wywołany cłami w trwałą inflację. Wystąpienie A.Paulson było jej pierwszym publicznym komentarzem na temat polityki pieniężnej od czasu objęcia w lipcu stanowiska prezes filadelfijskiego oddziału Fed.
• ROM: Inflacja CPI we wrześniu wyniosła 9,88% r/r, tylko nieznacznie przyspieszając wobec 9,85% w sierpniu. To najwyższa roczna dynamika cen od czerwca 2023, ale wynik okazał się niższy od mediany prognoz ekonomistów w ankiecie Bloomberga (10,10%). W ujęciu miesięcznym inflacja wyhamowała mocniej od oczekiwań (obniżając się do 0,36% z 2,10%), głównie za sprawą umiarkowanej deflacji cen żywności oraz wygasania efektów sierpniowej podwyżki stawki VAT.
• ROM: Wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sierpniu spowolnił do 4,4% r/r z 5,2% w lipcu. To najsłabszy roczny wzrost od maja 2020, odzwierciedlający brak nowych podwyżek płac w sektorze publicznym i zmian płacy minimalnej, a także większe zatrudnianie w sektorze prywatnym na niższych poziomach wynagrodzeń.
• POL: PGZ oraz Rheinmetall podpisały porozumienie o utworzeniu spółki joint venture. Jego celem jest stworzenie Europejskiego Centrum Wozów Wsparcia do produkcji wozów na potrzeby polskich Sił Zbrojnych (opancerzonego wozu zabezpieczenia technicznego, opancerzonego wozu inżynieryjnego z funkcją rozminowywania oraz mostu towarzyszącego na podwoziu opancerzonym).
• UE: Państwa UE zaakceptowały nową umowę handlową z Ukrainą. Porozumienie obejmuje zobowiązanie Ukrainy do stopniowego dostosowania produkcji rolnej do standardów unijnych oraz obniżenie lub zniesienie ceł UE na niektóre towary rolne. Porozumienie przewiduje mechanizm ochronny, który może zostać uruchomiony przez każdą ze stron w przypadku zakłóceń rynkowych. W odniesieniu do produktów szczególnie wrażliwych dostęp do rynku unijnego pozostanie ograniczony i będzie rozszerzany stopniowo. Ukraina ma dostosować się do unijnych norm w zakresie dobrostanu zwierząt, stosowania pestycydów i leków weterynaryjnych do 2028.