Dziennik Ekonomiczny: Niski dług pomimo wzrostu deficytu

Pobierz raport

DZIŚ W CENTRUM UWAGI:

  • Rynki znajdują się w trybie wyczekiwania. Zmienność na amerykańskiej giełdzie była wczoraj niewielka, a inwestorzy oczekiwali na wyniki spółek, piątkowe dane inflacyjne oraz rozwój wydarzeń globalnych. Wczoraj Bank Japonii utrzymał stopy procentowe bez zmian, a rynki globalne czekają na czwartkową decyzję EBC. We wtorek rentowności amerykańskich obligacji lekko wzrosły, a dolar umocnił się względem euro. Wzrost awersji do ryzyka na rynkach globalnych przełożył się negatywnie na PLN – kurs EURPLN wzrósł do 4,39 a USDPLN do 4,05. Rentowności polskich obligacji wzrosły w ślad za wzrostami w USA, lecz słabiej niż w pozostałych krajach CEE.
  • Dziś rozpoczniemy dzień od poznania wstępnych wskaźników PMI za styczeń, które dostarczą nam informacji o kondycji sektora przemysłowego oraz usługowego w strefie euro i Niemczech. Konsensus wskazuje, że problemy przetwórców i usługodawców mogły się nieznacznie zmniejszyć wraz z początkiem roku, ale indeksy pozostały poniżej neutralnej granicy 50 pkt. Na koniec dnia poznamy również wstępny PMI dla przemysłu USA. W tym przypadku również oczekiwana jest delikatna poprawa. Napływające ostatnio pozytywne dane z USA, m.in. wzrost produkcji przemysłowej i sprzedaży detalicznej, dają większe podstawy do optymizmu, niż w przypadku strefy euro.
  • W kraju poznamy stopę bezrobocia rejestrowanego oraz statystyki pieniężne za grudzień. Te wskaźniki nie wpłyną na rynek, ale są cennym źródłem informacji o procesach zachodzących w gospodarce. W przypadku stopy bezrobocia rejestrowanego oczekujemy delikatnego wzrostu do 5,1% z 5,0% w listopadzie, co byłoby zgodne ze wstępnym szacunkiem MRPiPS. Jest to naturalne zjawisko sezonowe i nie oznacza zmiany korzystnego trendu. Dynamika podaży pieniądza M3 prawdopodobnie wzrosła (PKOe: 8,0% r/r, kons.: 7,9% r/r) wobec zaskakująco słabego wyniki w listopadzie. Oczekujemy przy tym solidnego wzrostu kredytów mieszkaniowych w związku z efektem nasilonego składania wniosków w oczekiwaniu na zakończenie programu Bezpieczny Kredyt 2%.

 

PRZEGLĄD WYDARZEŃ EKONOMICZNYCH:

  • POL: Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych po 3q23 pogłębił się do 5,4% PKB z 4,7% PKB po 2q23 (w ujęciu płynnego roku, suma czterokwartalna). Wydatki w 3q23 wzrosły o 23,2% r/r, a dochody o 15,4% r/r. Po stronie dochodowej najwyższy wkład do wzrostu miały wpływy z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, co wiążemy z wysokim nominalnym wzrostem funduszu płac. Wkład VAT do wzrostu dochodów ogółem był porównywalny z wkładem podatków dochodowych. Do wzrostu wydatków w największym stopniu przyczyniły się świadczenia społeczne (podbiły dynamikę wydatków o 8,1pp r/r) oraz pozostałe (podbiły dynamikę o 8,4pp r/r; w skład tej kategorii wchodzą m.in. wydatki funduszy pozabudżetowych oraz część wydatków militarnych). Koszty obsługi zadłużenia po 3q23 wyniosły 63,8 mld PLN, a w relacji do PKB wzrosły do 1,9% z 1,8% po 2q23. Zakładamy, że w kolejnych kwartałach nie powinny wzrosnąć istotnie ponad 2% PKB. Na tle pozostałych państw UE Polska przesunęła się z grona fiskalnych prymusów w kierunku fiskalnych średniaków (por. wykres), do czego przyczyniły się m.in. programy „mrożenia” cen nośników energii, reforma PIT i konieczność skokowego zwiększenia wydatków zbrojeniowych (z ok. 2% PKB przed 2022 do ok. 4% PKB w 2023). Dług publiczny w 3q23 wzrósł do 48,7% PKB z 48,3% PKB i pozostaje niski na tle UE. Po uwzględnieniu danych za 3q23 nasza prognoza całorocznego deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych w wysokości 5,9% PKB może być zbyt pesymistyczna, a ostateczny wynik może być nieco lepszy (MF sugerował wynik poniżej 5,6% PKB). Podtrzymujemy natomiast prognozę utrzymania się deficytu na wysokim poziomie w 2024. Oczekujemy wówczas deficytu rzędu 5,6% PKB. Ponadto spodziewamy się wzrostu długu publicznego do ok. 50% PKB na koniec 2023 i 52,7% PKB na koniec 2024. W przypadku długu istotne znaczenie będą miały kwestie metodyczne – wydatki na modernizację techniczną wojska zwiększają dług w momencie zaciągnięcia zobowiązania (metoda kasowa), a deficyt dopiero w momencie fizycznego dostarczenia sprzętu (metoda memoriałowa).
  • EUR: Wstępny wskaźnik zaufania konsumentów w strefie euro za styczeń spadł o 1,1 pkt. m/m, osiągając -16,1 pkt. Był to nieoczekiwany (kons: ‑14,0 pkt.) spadek z grudniowego, pięciomiesięcznego szczytu. Pogorszenie nastrojów odnotowano również dla całej UE, jednak w nieco mniejszej skali – indeks obniżył się o 0,2 pkt. osiągając poziom -16,2 pkt. Ostatnie słabe dane ze strefy euro (spadek produkcji przemysłowej, wzrost inflacji) i oddalająca się perspektywa obniżek stóp procentowych EBC popsuły nastroje konsumentów na początku roku.
  • EUR: Wyniki ankiety kredytowej EBC wskazują, że popyt na kredyt w 1q24 może stopniowo i powoli się odbudowywać, ale przy dalszym zacieśnianiu warunków kredytowych. W przypadku kredytów dla przedsiębiorstw w 4q23 widoczna była kontynuacja zacieśniania przez banki warunków kredytowych, choć w coraz mniejszej skali. Wraz z nadal spadającym popytem na kredyt ze strony przedsiębiorstw przekłada się to na istotne wyhamowanie tempa wzrostu wolumenów kredytowych. Banki sygnalizują głębsze zacieśnienie warunków w 1q24, pozytywnym sygnałem jest jednak to, że wskaźnik popytu na kredyt systematycznie rośnie względem lokalnego dołka z 2q23, choć stale pozostaje na poziomach sygnalizujących spadek. Oczekiwany popyt na kredyt w 1q24 ma wzrosnąć po raz pierwszy od rozpoczęcia cyklu podwyżek stóp procentowych przez EBC. W segmencie kredytów dla gospodarstw domowych wyniki ankiety też wskazały na dalsze zacieśnianie w 4q23 warunków kredytowych – słabiej w przypadku kredytów mieszkaniowych i silniej w przypadku kredytów konsumpcyjnych. W obu przypadkach jako główny powód zacieśnienia warunków banki wskazywały wzrost percepcji ryzyka. Od strony analizy popytu wyniki ankiety wskazują na dalszy jego spadek w 4q23, ale w przypadku kredytów mieszkaniowych w 1q24 oczekiwany jest już pierwszy wzrost od momentu rozpoczęcia cyklu podwyżek stóp EBC (podobnie jak w przypadku kredytów dla przedsiębiorstw). W przypadku oczekiwanej zmiany popytu na kredyt konsumpcyjny nie widać podobnego ożywienia – wyniki ankiety sygnalizują oczekiwania dalszego spadku popytu w 1q24. Jednocześnie skala spadku popytu na kredyt mieszkaniowy była zdecydowanie głębsza niż na kredyt konsumpcyjny.
  • EUR: Liczba samochodów elektrycznych w UE w 2022 osiągnęła 3,0 mln, czyli wzrosła o 55% w porównaniu z 2021 – wynika z nowych danych Eurostat. Udział elektrycznych samochodów osobowych zasilanych wyłącznie akumulatorami w całej flocie samochodowej wzrósł z 0,02% w 2013 do 1,19% w 2022. W Polsce udział ten wyniósł 0,14%, co jest słabym wynikiem na tle pozostałych państw. Dodatkowo w Polsce odnotowano jeden z najwyższych odsetków starych samochodów (20-letnie i starsze), które stanowią 29% wszystkich samochodów osobowych. Dane pokazują, że przed Polską dużo pracy pod względem odchodzenia od tradycyjnych paliw, szczególnie w związku ze zbliżającym się unijnym zakazem sprzedaży nowych samochodów z silnikiem spalinowym w 2035.
  • ŚWIAT: Globalne bezpośrednie inwestycje zagraniczne w 2023 zwiększyły się o 3% - wynika z nowego raportu Agencja podkreśla w nim spadek przepływów BIZ do krajów rozwijających się o 9%. Spadek ten był szczególnie zauważalny w Azji, gdzie wyniósł 12%. Z kolei BIZ w krajach rozwiniętych wykazywały mieszane tendencje, ze znacznym wzrostem w niektórych krajach europejskich oraz lekkimi spadkami w innych. Trendy według branż pokazują, że liczba zapowiedzianych projektów greenfield wzrosła w sektorach intensywnie korzystających z globalnego łańcucha dostaw (+16%), zwłaszcza w przemyśle motoryzacyjnym, tekstylnym, maszynowym i elektronicznym. Liczba projektów w branży półprzewodników spadła o 10% po silnym wzroście w 2022. W ocenie autorów raportu w 2024 możliwy jest niewielki wzrost przepływów BIZ, ale nadal istnieje znaczne ryzyko ze względu na obawy geopolityczne, wysoki poziom zadłużenia w wielu krajach i potencjalne dalsze napięcia gospodarcze na świecie.
  • POL: W styczniu nastąpił wzrost wskaźnika dobrobytu (wg BIEC) do 97,5 z 97,2 w grudniu. Trend wzrostowy wskaźnika rozpoczął się w maju 2023, a głównym czynnikiem wpływającym na jego wzrost były rosnące płace przy jednoczesnym utrzymaniu stabilnego poziomu zatrudnienia. Szybki wzrost płac przynosi korzyści w postaci zwiększonej siły nabywczej, równoważąc dotychczasowy wzrost cen i napędzając konsumpcję.