Dziennik Ekonomiczny: Deficyt poniżej planu

Pobierz raport

DZIŚ W CENTRUM UWAGI:

• W związku ze wzrostem prawdopodobieństwa wyższych wydatków militarnych w Europie, notowania spółek zbrojeniowych wczoraj rosły. Europejski indeks Stoxx 600 wzrósł o 0,4%, a indeks obejmujący akcje europejskich spółek obronnych osiągnął rekordowy poziom. Zwyżki dominowały także na GPW, gdzie zyskały wszystkie główne indeksy. Rentowności obligacji Niemiec, Francji i Włoch wzrosły, odzwierciedlając oczekiwania, że zwiększone wydatki zbrojeniowe i na wsparcie dla Ukrainy będą skutkować wyższymi potrzebami pożyczkowymi państw UE. Złoty pozostawał stabilny wobec głównych walut po solidnym umocnieniu w ubiegłym tygodniu.
• W dzisiejszym kalendarium zaplanowana jest jedynie publikacja indeksu ZEW dla Niemiec za luty. Zgodnie z konsensusem indeks oczekiwań wzrośnie do 20 pkt. wobec 10,3 pkt. w styczniu przy stabilizacji wskaźnika ocen bieżących w pobliżu historycznych minimów (ok. -90 pkt.).
• Ponadto, dziś przemawiać mają R.Holzman i P.Cippolone z EBC oraz M.Daly z Fed.

 

PRZEGLĄD WYDARZEŃ EKONOMICZNYCH:

• EUR: W Paryżu odbyło się spotkanie europejskich liderów, którego głównym tematem były rosnące potrzeby obronne Europy w kontekście wojny w Ukrainie oraz kształtowania przyszłej architektury bezpieczeństwa kontynentu. Wcześniej von der Leyen (przewodnicząca KE) zaproponowała aktywowanie tzw. klauzuli ucieczki, która pozwoliłaby na wyłączenie wydatków obronnych z limitów deficytu budżetowego UE. Inicjatywa ta spotkała się z szerokim poparciem państw członkowskich. Premier D.Tusk potwierdził, że Polska otrzymała zapewnienie, iż inwestycje w obronność nie będą włączane do nadmiernych wydatków, co uchroni kraj przed objęciem procedurą nadmiernego deficytu. UE rozważa również wspólne finansowanie zbrojeń, w tym możliwość emisji wspólnych obligacji. Alternatywą może być przekierowanie środków z istniejących funduszy, takich jak program odbudowy po pandemii. Spotkanie w Paryżu potwierdziło istotny zwrot w europejskiej polityce obronnej – wydatki na bezpieczeństwo nie są już postrzegane jako zbędny koszt, lecz jako strategiczna inwestycja w stabilność i przyszłość kontynentu. Konkretne decyzje dotyczące mechanizmów finansowania zostaną doprecyzowane podczas marcowego szczytu UE.
• POL: Deficyt budżetu na koniec 2024 wyniósł 210,9 mld PLN i wzrósł względem 141,8 mld PLN po listopadzie, plasując się poniżej założeń z nowelizacji ustawy budżetowej na 2024, wg której maksymalny deficyt miał wynieść 240,3 mld PLN. W samym grudniu dochody budżetu państwa wyniosły 44,6 mld PLN, a wydatki 113 mld PLN. Kwota wydatków była najwyższa od grudnia 2021, co w naszej ocenie odzwierciedla międzyokresowe zarządzanie wynikiem budżetu. Miesięczny wzrost wydatków najprawdopodobniej wynikał z pozycji związanych z subwencjami, które nie są ujmowane w szacunkowym sprawozdaniu, a po listopadzie miały znaczną przestrzeń budżetową do wykorzystania. Przypuszczamy, że część tych środków mogła zostać przeznaczona na spłatę zobowiązań niepaństwowych funduszy celowych. W okresie styczeń-grudzień 2024 dochody wyniosły 623,4 mld PLN, a wydatki 834,3 mld PLN. Dochody podatkowe budżetu państwa wzrosły o 9,7% r/r, w tym dochody z podatku VAT zwiększyły się 17,8% r/r, dochody z podatku akcyzowego wzrosły o 6,5% r/r, a dochody z PIT były wyższe o 6,5% niż przed rokiem. W 2024 spadły jedynie dochody z CIT (-11,3% r/r). Na niższe niż przed rokiem dochody budżetu państwa z tego tytułu wpłynął, jak podaje MF, w znacznej mierze efekt salda rozliczenia rocznego, które w 2024 na podstawie deklaracji rocznych za 2023 było o 5,4 mld PLN niższe niż saldo rozliczenia rocznego w 2023 (na podstawie deklaracji rocznych za 2022). Wydatki budżetu państwa w 2024 wzrosły o 26,5% r/r W 2024 najwyższe wydatki odnotowano w następujących częściach budżetu państwa: ZUS (171,3 mld PLN), subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego (119,7 mld PLN), obrona narodowa (115,5 mld PLN), obsługa długu SP (65,8 mld PLN). Poznaliśmy również szacunkowe wykonanie budżetu państwa za styczeń 2025, które wykazuje deficyt na poziomie 3,2 mld PLN – jest to pierwszy deficyt obserwowany w styczniu od 2015. Deficyt wynika z tego, że wydatki sięgnęły 50,6 mld PLN, podczas gdy dochody wyniosły jedynie 47,4 mld PLN. Słaby wynik dochodów wiąże się z „ujemnymi wpływami” z PIT, które wyniosły -6,7 mld PLN. Efekt ten jest wynikiem nowej ustawy, zgodnie z którą budżet państwa przekazuje część dochodów z podatków dochodowych do JST. W styczniu przekazano do JST łącznie 29,1 mld PLN, z czego 26,7 mld PLN pochodziło z PIT. Dodatkowo w styczniu samorządy otrzymały dwie raty – jedną wypłaconą jeszcze w grudniu. Wielkość środków przekazanych do JST jest aktualnie obliczana jako określony procent dochodów podatników z danego podatku na obszarze danej jednostki. Nowy system zakłada, że dochody podatkowe staną się głównym źródłem dochodów JST, a subwencje z budżetu państwa będą miały charakter uzupełniający. Dzięki temu samorządy nie będą narażone na niekorzystne skutki zmian w systemie podatkowym. W styczniu dochód z podatku CIT wyniósł 6,0 mld PLN i pomimo odpływu środków do JST był wyższy o 19,7% r/r, co wynikało ze zmian terminów rozliczeń podatku w poprzednim roku. Z kolei dochody z akcyzy wzrosły o 7,4% r/r, co wynikało z podwyżki stawek akcyzy na alkohol. W przypadku wyrobów tytoniowych nowe stawki zaczną obowiązywać od marca.
• USA: P.Harker (Philadelphia Fed, bez prawa głosu w FOMC) ocenił, że polityka pieniężna "pozostaje restrykcyjna", a stopy procentowe będą nadal spadać w dłuższej perspektywie, wraz ze spadkiem inflacji. Dodał, że wzrost gospodarczy i produkcja pozostają stabilne, a rynek pracy jest w równowadze i to są wystarczające powody, aby obecnie utrzymać stopę procentową na stałym poziomie.
• EUR: W grudniu nadwyżka w międzynarodowym handlu towarami wzrosła do 14,6 mld EUR, w porównaniu z 13,3 mld EUR w listopadzie (sa). Dane były zgodne z oczekiwaniami. Poprawa salda handlowego strefy euro była efektem wzrostu nadwyżki w handlu maszynami i pojazdami. Eksport towarów ze strefy euro w grudniu wzrósł o 3,1% r/r i wyniósł 226,5 mld EUR. Jednocześnie import zwiększył się o 3,8% r/r i wyniósł 211,0 mld EUR.
• POL: R.Brzoska, prezes InPostu, przedstawił pierwsze efekty prac zespołu ds. deregulacji. Wśród propozycji zmian rozporządzeń znalazły się koncepcje dot. zwiększenia przejrzystości i domniemania niewinności podatnika w rozliczeniach podatkowych. Obejmują one niekaranie podatników i księgowych za niecelowe błędy i pomyłki, ograniczenie stosowania kar w VAT oraz podwyższonych o 50% odsetek za zwłokę, brak możliwości przerwania biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych poprzez wszczęcie dochodzenia na rok przed upływem przedawnienia, nienaliczanie odsetek za zwłokę w przypadku, gdy kontrola podatkowa przekroczy 6 miesięcy, zmianę agresywnej praktyki egzekucji komorniczej, zwiększenie liczby wydawanych interpretacji ogólnych przez Ministra Finansów, wprowadzenie obowiązku stosowania się organów podatkowych do korzystnych dla podatników orzeczeń TSUE, nienaliczanie składek zdrowotnych od sprzedaży środków trwałych oraz nieruchomości gruntowych wykorzystywanych do działalności. Propozycje zmian w ustawach zakładają: ograniczenie nadużyć w stosowaniu aresztów tymczasowych przeciwko obywatelom, identyfikację kolejnych usług, które można przenieść do aplikacji mObywatel, zastosowanie instytucji "milczącego załatwienia sprawy" przy przekroczeniu przez urzędników czasu instrukcyjnego zawartego w przepisach, egzekwowanie zasady „Unia Europejska + zero” - brak dobudowywania krajowych przepisów do dyrektyw unijnych, zrównanie ważności dokumentacji elektronicznej z papierową, wprowadzenie ugód podatkowych w relacji Obywatel-Urząd Skarbowy, racjonalizację wymiaru kar w obrocie gospodarczym, zmniejszenie częstotliwości kontroli działalności gospodarczej (-50%), integrację istniejących systemów administracyjnych w usługach dla obywateli, możliwość finansowania przez przedsiębiorcę linii przesyłowych na terenie własnej inwestycji, skrócenie okresu przedawnienia zobowiązań podatkowych, zwolnienie podmiotowe w VAT dla mikro firm (zwiększenie do 350 tys. PLN).
• POL: MFiPR podało, że do 16 lutego podpisano ponad 12 tys. umów na unijne dofinansowanie projektów, które wykorzystają 37% dostępnej puli środków z polityki spójności UE na lata 2021-2027.
• POL: Premier D.Tusk poinformował, że Microsoft zainwestuje w Polsce (do lata 2026) 2,8 mld PLN w centra danych, chmurę i sztuczną inteligencję. Wiceprezes Microsoft wskazał, że moc obliczeniowa będzie wykorzystywana przede wszystkim do wzmacniania cyberbezpieczeństwa we współpracy z polskimi siłami zbrojnymi.

Drukuj